Waarom?

Op lopen na, is er geen manier van reizen zo milieuvriendelijk als de fiets. De gemiddelde CO2-uitstoot van één kilometer rijden met een auto is 0,22 kg. Door vaker de fiets te pakken kun je dus heel wat CO2 besparen en jouw impact op het klimaat verkleinen. 

Fietsen is ook gezond. Het ontspant. Míts je je niet te veel zorgen hoeft te maken over je materiaal. En daar gaat het deze week dus ook over. Om je fiets optimaal te gebruiken is het noodzakelijk om hem goed te onderhouden. Dit kun je laten doen bij een fietsenmaker of (op sommige plekken) bij een repaircafe, maar veel onderhoud kun je ook eenvoudig zelf thuis doen. Een belangrijk eerste punt om rekening mee te houden: wacht niet met onderhoud tot het nodig is, want dan is het ineens een hele tour (snap je ‘m?).

Kleine stap

Wat kan jij deze week doen aan jouw fiets om hem te verwennen? Rammelt je spatbord? Schroef hem vast! Remmen afstellen, ketting smeren, standaard en spaak vastzetten… Zie het 10-stappenplan bij de tips voor de perfecte check. Wacht niet tot het te laat is. Door je fiets goed te onderhouden hoef je deze niet snel af te danken. En als je een nieuwe fiets wilt kun je je oude fiets nog verkopen of recyclen. Zo zorg je voor minder afval. Let’s put your cycle in recycle!

Grote stap

Pak je nu nog regelmatig de auto voor kleine ritjes naar de winkel, je werk of vrienden? Wat kun jij doen om die ritjes voortaan gewoon met de fiets te doen? Kun je huidige fiets pimpen met fietstassen? Leen een vouwfiets om met de trein te gaan. Of investeer in een nieuwe fiets die de job wel doet.

Tips en achtergrond

Mix and match de volgende stappen regelmatig en je ijzeren ros zweeft als vanouds over het asfalt.

Tip 1: Regelmatig schoonmaken

Borsteltje erover, om de paar weken een extra sopje om het ergste vuil te verwijderen en de bewegende onderdelen schoon te spoelen. Extra vieze fiets? Gebruik de hogedrukspuit, maar kijk wel uit dat je bij de naaf en trapas wegblijft. 

Tip 2: Regelmatig ontvetten en smeren

Ontvet je ketting, veren, kabeltjes en draaipunten (kan gewoon met een zeepsopje) en reinig ze. Smeer ze daarna in met vuilafstotende fietsolie die hiervoor is ontwikkeld - gewone olie trekt vuil aan.

Tip 3: Je remmen controleren..

Want je heb het liefst dat ze goed blijven werken. Test je remmen door ze goed in te knijpen en te luisteren of ze schrapen. Check ze op groeven en controleer hoever je je hendels moet indrukken voordat ze gaan werken. Is dat te ver? Draai dan je remkabels een paar slagen aan. Piepende remmen? Vervang de remblokjes.

Tip 4: De bandenspanning optimaal houden

De zanger van Skik bezong het al in het schitterende Op Fietse: 'k heb de banden vol met wind, nee ik heb ja niets te klagen'. Je bandenspanning op peil houden fietst efficiënter, reduceert kans op lekke banden en voorkomt slijtage. Een fietspomp met luchtdrukmeter is ideaal om je banden goed op spanning te houden. Met je banden op spanning slijten ze ook minder snel, en zorg je voor minder micro-plastics in het milieu.

Tip 5: Leer hoe je een binnenband moet plakken en vervangen

Op YouTube is genoeg documentatie over hoe dit te doen: als je het onder de knie hebt bespaart dat je veel tripjes naar de fietsenmaker en ben je in no time weer up and runn..fietsing.

Tip 6: Kapotte spaak? Meteen vervangen

Een losse of kapotte spaak kan een slag in je wiel veroorzaken, die er vervolgens bijna niet meer uit te halen is. Zit er een slag in je wiel, dan komt er weer extra kracht op de andere spaken te staan waardoor die ook weer sneller kunnen breken. Dus, vervang je spaak meteen als hij kapot is. Zorg voor spakenspanners en noodspaken op lange fietstochten, om bij een kapotte spaak gelijk verdere schade te voorkomen.

Tip 7: Zorg ervoor dat schroeven, bouten en moeren goed vastgedraaid zitten

Even met de moer- en inbussleutel langs de verschillende aandraaipunten voorkomt een boel schade. Je zult zien hoe snel er toch speling ontstaat als je even geen aandacht hebt voor het aandraaien.

Tip 8: Controleer je verlichting

Het is belangrijk dat je licht het altijd doet. Rijden zonder verlichting is immers gevaarlijk voor zowel jou als medeweggebruikers. Controleer daarom nog eens of je verlichting werkt en vervang zo nodig even de batterijen. Reflecteer je ook even op je reflectoren?

Tip 9: Maakt je fiets gekke geluiden? Negeer dit niet

Je fietst maakt niet voor niets gekke geluiden: er is iets vies, kapot of er moet iets gesmeerd worden. Piepende remmen vervang je, luidruchtig lopende kettingen smeer je. Je voorkomt meer schade als je op tijd ingrijpt. 

Tip 10: Breng je fiets af en toe naar een professional om hem na te laten kijken 

Ondanks dat je veel onderhoud al zelf thuis kunt doen, is het toch slim om je fiets af en toe grondig na te laten kijken. Een professional kan dingen ontdekken die je zelf over het hoofd hebt gezien of dingen vervangen die je zelf niet kunt vervangen.

Overige tips:

Elke fiets is anders. Voor elke vraag, model- of merkgerelateerd is wel een (Youtube-)tutorial te vinden. Maar toch... hier zijn wat leuke en nuttige filmpjes die je algemeen weer op weg kunnen helpen.

Ketting smeren

Afstellen van je fiets

Band plakken

Remmen afstellen

Het nut van je fiets onderhouden

Leuke weetjes over fietsen

Overheid en fietsen

Rolls Royce - column week 21

Ik geeft het toe: mijn mannelijke ego speelde op. Maar luister: je hoeft mij toch echt niet te vertellen hoe je een vouwfiets opvouwt? Of hoe versnellingen werken? Kom op zeg. Dus stond ik vijf minuten later te stuntelen om een vouwfiets die niet wilde vouwen in de achterbak van de auto te proppen, en schakelde ik later steeds in een zwaardere versnelling als ik een lichtere wilde, en andersom.

Trein

Maar eerst even terug. Ik ben een groot fan van de trein en de fiets. Tijdens corona gebruik ik helaas wat meer de auto, om het besmettingsgevaar in het openbaar vervoer te vermijden, maar nu het weer kan ben ik lekker aan het treinen en fietsen. Om die twee te combineren heb ik al jaren geleden een vouwfiets aangeschaft. Maar die vouwt niet erg klein op, en rijdt bovendien zo wiebelig dat je er geen langere afstanden op wilt afleggen.

Brompton

Dus besloot ik onlangs om een echte Brompton aan te schaffen - ik heb toch lekker kunnen sparen tijdens de lockdown. Zo’n Brompton is, zeg maar, de Rolls Royce onder de vouwfietsen. Stabiel, goed sturend, genoeg versnellingen en op te vouwen tot een compact geheel.

Ik kocht hem via Marktplaats. Ten eerste vanwege de duurzaamheid: als persoonlijke challenge probeer om dit jaar alleen tweedehands spullen voor mezelf te kopen. En ten tweede omdat er aan deze fiets ook een Rolls Royce-waardig prijskaartje hangt.

YouTube

Goed, ik vond een Brompton met zes versnellingen. Die ik dus niet opgevouwen in de auto kreeg. Na een snelle blik op YouTube bleek dat het opvouwen in een bepaalde volgorde moet gebeuren, anders past het niet.

Toen ik er thuis op ging fietsen bleek dat de werking van de versnellingen voor mij bovendien Sanskriet is. Er zit een handel links en er zit een handel rechts op het stuur, het ene is (zegt het Internet) een ‘derailleur’, het andere een ‘naafversnellingssysteem’ (nee, ik weet óók niet wat het verschil is). (Of wat het uberhaupt is, eigenlijk). En bij het schakelen van het ene handel moet je dus doortrappen, en bij het andere juist terugtrappen. Of andersom.

Fietsenmaker

Nou ja, al snel bleek dat één van die handels helemaal niets meer doet, dus voorlopig ga ik de versnellingen eerst maar eens laten afstellen bij de fietsenmaker. Kan ik meteen ook wat tips vragen over hoe je schakelt met zo’n fiets als deze.

De challenge van deze week – verwen je fiets – besteed ik dus uit aan de professionals. Maar ach, aan een Rolls Royce sleutel je óók niet zelf.

Rob Voorwinden