Waarom?

Gemiddeld gooien wij als Nederlander 500 kilo aan afval weg. Maal 17,5 miljoen. Dat is me een berg! Daarbij gaat veel energie verloren én creëren we veel CO2 doordat we nog veel te veel verbranden.

De meeste mensen denken dat recyclen de beste manier is om dit op te lossen, maar dat klopt niet. Daarom willen we onszelf deze week eens bewust maken van wat afval is, en hoe we daar beter mee kunnen omgaan om ECHT een duurzame stap te maken.   

Het is deze week de ‘Week van de Circulaire Economie’. Overal in Nederland wordt discussie gevoerd over hoe we in 2050 volledig circulair kunnen zijn – oftewel alle grondstoffen te hergebruiken. Het perfecte moment dus om hier zelf eens goed naar te kijken: hoe ga jij om met afval?

Eigenlijk is afval heel vreemd. In de natuur bestaat het helemaal niet. Alles wat sterft vormt weer voeding voor nieuw leven. In de natuur is alles circulair. Wij mensen putten echter heel veel grondstoffen uit en zorgen via ons consumptiepatroon met veel slecht afbreekbare stoffen voor enorme milieu-impact. Daar gaan wij verandering in brengen! 

In het filmpje worden de zogenaamde 5 R’en toegelicht om te komen tot een leven zonder afval. Het is als een ladder, waarin je onderaan (bij nummer 1) begint om de meeste impact te maken. En als het goed is heb je na nummer 5 dan helemaal niets meer over. Yes!

1. Refuse - weigeren: Een leven zonder afval begint met afval weigeren. Door nee te zeggen tegen afval. Door een plastic zakje te weigeren, je eigen flesje water mee te nemen en door bijv. steeds minder etensverpakkingen in huis te halen.
2. Reduce - verminderen: Door minder te kopen haal je minder in huis en hoef je ook minder weg te gooien. Probeer minder koopjes na te jagen en te gaan voor kwaliteit.
   
3. Reuse - hergebruiken: Hoe langer je een product gebruikt, hoe beter. Dus kijk hoe je iets een tweede leven kunt geven (upcycling), kunt ruilen of kunt repareren. En kijk welke wegwerpartikelen je kunt vervangen.
   
4. Recycling: Pas als je een product echt niet meer kunt gebruiken, zorg dan dat het op de goede manier verwerkt wordt.
   
5. Rot - composteren: Als het goed is heb je nu alleen nog organische dingen over zoals sinaasappelschillen, houten tandenborstels of biologisch afbreekbare verpakkingen.

kleine stap:

• Verzamel een week aan afval, inclusief álles! Heb je net al je afval weggebracht, dan begin je vandaag met opsparen. Wat komt er binnen? En wat gaat er weer uit? Word de Sherlock Holmes van jouw afvalstroom. Durf je jouw afval-selfie te delen?
  
• Neem je afval onder de loep. Wat is jouw grootste afvalstroom, en hoe zou jij die kunnen verkleinen? Zie tips voor inspiratie.
• Bedenk jouw eerste kleine stap aan de hand van de 5 R’en. Hoe hoger op de ladder, hoe beter.

Stapje groter

• Bedenk aan de hand van iedere R een extra stap die je kunt nemen. Bekijk hier de masterclass van Elisah Pals.

• Refuse: Waar ga jij deze week een eerste stap zetten om je boodschappen verpakkingsloos in te slaan? Bijvoorbeeld op de markt of in een winkel waar je met je eigen zakjes en bakjes terecht kunt? Kijk op de site van Zero Waste Nederland om de winkel te vinden in jouw buurt.
• Reduce: Sta je op het punt om iets te kopen deze week. Denk dan nog eens goed na. Heb je het echt nodig? Kun je het tweedehands kopen of van iemand lenen? Of misschien bedenk je nog wel een ander alternatief.
• Reuse: Misschien kun je iets repareren, je glazen jampotjes hergebruiken om er nootjes in te doen, een oud T-shirt pimpen? Misschien kun je iets waarvan je op het punt stond om het weg te gooien, kado doen aan een ander?
• Recycle: Heb jij je recycling op orde? Loop jouw afvalstromen nog eens na en kijk waar je kunt verbeteren. Check de afvalwijzer van Milieu Centraal.
• Rot: Scheid je jouw GFT? Misschien kun je je eigen composthoop maken in je tuin, of een Bokashi of wormenhotel op je balkon?

Beloning

• Minder afval = minder verbruik van grondstoffen = minder vervoer = minder energieverbruik = minder milieuschade en minder CO2 uitstoot. 
• Door als Sherlock Holmes je afval te bekijken, de uitdaging met jezelf aan te gaan, houd je het luchtig en krijg je misschien zelfs lol in de weg naar minder afval. 
• Verpakkingsloze producten zijn meestal verser en gezonder (minder E-nummers, toegevoegde suikers of zout) dan de verpakte broertjes en zusjes. 
• Door het kopen van minder spullen (reduce) en producten te hergebruiken en repareren (reuse) kun je veel geld besparen.

Tips en Weetjes

• Geïnspireerd door Elisah Pals van Zero Waste Nederland? Kijk de masterclass hier.
• Op zoek naar meer tips om te leven zonder afval? Of wil je helpen met verspreiden van raamstickers bij winkels waar je verpakkingsloos kunt shoppen? Vind alle info op de site van Zero Waste Nederland. 
• Op zoek naar dé webshop voor een zero waste lifestyle? Kijk hier.
• Nog meer tips over zero waste boodschappen doen? Lees deze blog op hetkanwel.
• Neem je jouw recycling deze week onder de loep? Check dan de website van Milieu Centraal, de afvalwijzer geeft precies aan wat waarin hoort.
• Er is veel misverstand en onbegrip over afvalscheiding en recycling. Hier zie je 10 fabels. 
• In Nederland produceren we jaarlijks bijna 490 kilo afval per persoon. Bijna 60 procent daarvan leveren we gescheiden in. Wil je meer weten hoe we het eigenlijk doen? Kijk dan hier.
• Probeer een van deze life hacks voor het hergebruiken van plastic (reuse). In 5 minuten heb je jouw plastic afval een nieuw leven gegeven.  
• Ga deze week van recycling naar hergebruik door je glazen potjes en flessen om te spoelen en te gebruiken als bloemenvaas, voorraadpot of decoratiestuk (reuse). Leuk om samen met je (klein-, buur-, bonus-, oppas-) kind de potjes te beschilderen en te versieren.
• Heb je een stapel oude mobiele telefoons die liggen te verstoffen in een la? Zorg dat ze ook in het circulaire systeem terecht komen door ze te verkopen (reuse) of bij een afvalpunt in te leveren (recycle).  Wist je dat je ook je oude mobiele telefoons kan doneren aan een goed doel? Kijk eens hier of op de website van KNGF Geleidehonden, CliniClowns of Stichting Opkikker. Vooral bij deze optie creëer je een win-win situatie: je zorgt voor recycling van materialen én geeft financiële ondersteuning aan jouw favoriete goede doel.
• Moet je deze week echt die versleten jeans of andere kleding vervangen? Gooi deze in een kledingbak in de buurt en shop eens online voor een tweedehands exemplaar (reuse) of eentje die gemaakt is met gerecyclede materialen (recycle). 
• Misschien wil je wel je afval verminderen door te investeren in een herbruikbare koffiecup om zo geen wegwerp-koffiecups meer ter hoeven kopen (reduce).
  

  Deze week is mede tot stand gekomen door Elisah Pals en Marije Uilenreef. Dank!