Weekuitdaging 9
Ga straatjutten

WEEK 9 : Wat gaan we doen?

Allereerst willen we iedereen waarschuwen die aan de uitdaging van deze week meedoet: 

HIERNA KUN JE HET NOOIT MEER NIET ZIEN. Je zult nooit meer over een snoepwikkel, blikje, flesje, zakje of mondkapje (grrr) heenstappen en het zonder schaamte laten liggen.

Met kinderlijke verbazing gaan we straatjutten. Op zoek naar de meest rare ‘zwerfies’. Je zult extra goed zien hoeveel afval er verdwaalt in onze straten, in sloten en rivieren terechtkomt en zo bijdraagt aan de plasticsoep.

Je gaat zwerfafval ook anders bekijken. Op het eerste oog is het misschien een ergernis en denk je: ‘De rotzooi van iemand anders opruimen, ja doei!’ Maar… het meeste afval wordt niet expres weggegooid. Het wordt verloren, valt uit zakken of waait uit fietsmandjes. En dat gebeurt ook wel eens bij jou. Daarom draaien wij het om: ‘Afval opruimen doe je vóór een ander!’ Niet uit frustratie. Je helpt er iemand mee. Je oma, je buren of je vrienden. Hoe lief is dat!

En je kunt er nog op vele andere manieren naar kijken, naar zwerfafval. Met een nieuwsgierige blik waar het vandaan zou komen. Als inspiratiebron voor kunst. Als extra motivatie om naar buiten te gaan en 10.000 stappen per dag te zetten. Of om in contact te komen met leuke mensen 🙂

Hoe jij ook naar zwerfafval kijkt, deze week gaan we Nederland schoner maken. We gaan straatjutten. Iedere dag minstens één stuk zwerfafval opruimen. Natuurlijk het liefst wanneer je weet dat iemand anders je ziet. Zodat we steeds meer mensen aansteken en de basis leggen voor een nieuwe, schone gewoonte.

 

Zit er al track & trace
op zwerfafval?

Waarom?

Zwerfafval is niet alleen lelijk, het is ook een groot milieuprobleem. Veel zwerfafval dat niet wordt opgeruimd, belandt via wind en water in de zee waar het onderdeel wordt van de plasticsoep. Daar brengt het op grote schaal schade toe aan vissen, vogels en andere zeedieren. Zij krijgen het in hun maag, raken erin verstrikt of stikken erin. Daarnaast worden micro-plastics ook opgenomen in het weefsel van deze dieren en belanden zo via de voedselketen uiteindelijk ook op ons eigen bord.

Daar kunnen wij iets tegen doen!  Zaterdag is het de Landelijke Opschoondag. Nederlanders trekken massaal erop uit om onze steden en natuurgebieden te verlossen van zwerfafval. Daar willen wij aan meehelpen. Als je wilt, helpt Nederland Schoon jou met een gratis opschoonpakket (vuilniszakken en handschoenen). 

Maar we willen meer, want wat is nu eigenlijk één Opschoondag op jaarbasis? Je eigen huis ruim je toch ook vaker op? Het gaat erom dat we veel vaker en met veel meer mensen een klein beetje gaan opruimen. Dat wordt ook wel the Power of One genoemd. Reken maar uit: één iemand, één stuk vuil per dag... 

Eigenlijk slaat dit principe op haast alle uitdagingen die wij met 52wekenduurzaam aangaan. Peter Smith van de organisatie Klean legt de filosofie helder uit: “Verander je kijk op de wereld en de wereld is veranderd. Zie je de toekomst somber in? Zie je overal problemen en heb je het idee dat het geen zin heeft er iets aan te doen? Het is precies andersom: dat wat jij kan doen, maakt alle verschil in de wereld. Wat jij aan positiviteit in de wereld zet, kan wel eens die vlinderslag zijn die een storm aan positieve veranderingen in beweging zet.”

Als een kwart van alle Nederlanders elke dag één stuk zwerfafval opruimt, dan zou je al na drie dagen je best moeten doen om zwerfafval te vinden!

'Even though your action is as small
as a flap of a butterfly’s wing, it can
cause a hurricane of positive change.’

Kleine stap

  • Kijk deze week goed wat je op straat allemaal ziet liggen. En voel wat het met je doet. Loop je er nog voorbij? Roept het ergernis bij je op? Kun je er anders naar kijken? Een reden bedenken waarom jij de volgende keer er misschien niet meer aan voorbijloopt? 
  • Jut iedere dag minstens één stuk zwerfafval en kies je moment bewust. En als iemand je ziet 🙂

Grote stap

  • Trommel je kinderen, je buren, vrienden en familie op om op zaterdag mee te doen met de Nationale Opschoondag. Meld je aan en ga over twee weken in jouw omgeving grondig jutten.
  • Gebruik bij het oprapen van zwerfafval de app Litterati. Hiermee registreer je waar welk type afval ligt wat inzicht geeft over de aard en herkomst van zwerfafval. 
  • Download de app Helemaal Groen en laat andere mensen zien waar jij hebt opgeruimd. Dat werkt superstimulerend!
  • Maak van jouw gevonden zwerfies een kunstwerkje. Kijk hier de kunst af. Hang of zet hem op een mooie plaats in je huis. Als aandenken en reminder om vanaf nu anders naar zwerfafval te kijken.
  • De smaak te pakken? Inspireer dan nog meer mensen om mee te doen. Kijk op het zwerfafvalkompas om een zwerfafvalbrigade op te richten in jouw buurt. Of om je er bij eentje aan te sluiten.

Tips

  • Meld je hier aan voor de Landelijke Opschoondag en ontvang gratis vuilniszakken en handschoenen. Mocht je vaker gaan straatjutten, dan komt een afvalknijper misschien van pas. Veel gemeenten verstrekken ze gratis. Informeer bij jouw eigen gemeente.
  • Heb je (van de uitdaging van week 2) de app Ommetjes lopen van wandelprofessor Erik Scherder al? Deze stimuleert je om vaker een gezonde wandeling te maken. En je kunt tegelijkertijd zwerfafval rapen. 
  • Geïnspireerd door de kunst in het filmpje? Hier vind je een aantal kunstenaars om de kunst bij af te kijken. Hoe maak je van zwerfafval je eigen kunstwerk? 1. Sandra Westgeest. 2.Trashworks. 3.De afvaljuf. 4.Carolien Adriaansche. 5. MadeOutOfWhat.
  • Wist je dat er vanaf juli 2021 statiegeld zit op kleine plastic flesjes en vanaf eind 2022 op blikjes?  Kijk hier. Wordt hierdoor minder afval weggegooid? Ja! Maar daarmee zijn we natuurlijk nog niet af van al het per ongeluk verloren afval.
  • Ook de Nederlandse natuurgebieden worden overspoeld met zwerfafval. Schattingen lopen uiteen van 50 tot 300 miljoen kilo per jaar. Door de langzame afbraaktijden blijft zwerfafval vaak eindeloos lang in de natuur liggen.

Inspirerende jutters op een rijtje:

  • Wist je hoe erg de vervuiling eigenlijk is door sigarettenpeuken? Het peukenmeisje raapte er 100.000 op en vertelt hier over hoe erg de vervuiling door peuken is.  
  • Rondje plandelen? Plastic rapen én wandelen? Laat je inspireren door Anton Damen, ofwel Anton de Plandelman. 
  • Zeg maar ‘Hasta la vista, Plastic Soup’. Dirk Groot, alias de Zwerfinator neemt je mee op missie. 
  • Ken je held Merijn Tinga al? Hij is de Plastic Soup Surfer. Je kunt hem steunen en je bij hem aansluiten. 
  • Bianca Tiegelaar werd bekend van haar Nurdlejacht. Ze wordt ook wel de SchoonMoeder van het Westland genoemd. Check her out!
  • En last but not least een inspirator van het eerste uur: Kunstenaar Peter Smith, ook wel de Zwerfielosoof genoemd. We vertelden al over hem in het kader van de Power of One. 

Beloning

  • Duurzaam: Minder afval op straat = Groter hergebruik van grondstoffen, minder milieuschade en minder plasticsoep.  
  • Geluk en sociaal: Door afval op te ruimen vóór iemand anders, maak je mensen blij. En jezelf. Je zult zien dat je veel complimentjes krijgt onderweg en een beter gevoel over jezelf. Jij hebt immers concreet bijgedragen aan een betere wereld!
  • Gezond: Door afval te rapen maak je stiekem heel wat gezonde bewegingen. Bukken verstevigt je rugspieren en misschien kom jij op deze manier wel aan je 10.000 stappen per dag? 

Lekker prikken - column week 9

Voor de verandering geven mijn kinderen het goede voorbeeld. Ze komen van surfkamp terug met de ‘rule of three’: als surfer ruim je elke keer drie stuks afval van het strand op. Dat leek me een goed plan, en dat heb ik overgenomen, ’s ochtends hardlopend langs de vloedlijn. (Ik heb het evenwichtsgevoel van een Britse voetbalsupporter na zijn vijftiende pint, dus surfen zit er voor mij niet in. Maar hardlopen, dat lukt nog wel).

Als volgende stap breid ik het oprapen van zwerfafval uit naar Utrecht, door ’s ochtends na mijn training de fitness-plek in het recreatiegebied schoon te maken. Er ligt genoeg, er wordt ’s avonds behoorlijk wat gefeest, zo net buiten de stad. Er zijn ook steeds meer mensen die er hun verjaardag vieren, merk ik: ’s ochtends liggen overal lege ballonnetjes en lege flacons voor in de slagroom-spuitbus. Vreemd genoeg is er nooit een stukje taart over.

Dat afvalrapen vergt wel een boel bukken, en van mijn vrouw krijg ik de tip dat je hier in Utrecht gratis grijpers bij de gemeente kunt afhalen. Ik meld me meteen aan, en krijg de reactie dat de belangstelling zó overweldigend is dat het een tijdje kan duren voordat in mijn grijper in huis heb.

Kijk, dat ga ik onthouden. Want voor mijn werk verdiep ik me af en toe in prestatiebeloning. Dat onderwerp komt zo eens in de tien jaar in de mode. De voorstanders van prestatiebeloning – doorgaans aan de rechterkant van het politieke spectrum – denken dat mensen alleen in beweging komen voor een zak met geld. Zomaar iets goed ondernemen voor de wereld of anderen: dat doet toch geen hond? Tegen die voorstanders van prestatiebonussen zou ik zeggen: vraag eens een afval-grijper aan bij de gemeente Utrecht, dan praten we daarna verder.

Zelf heb ik geen zin om te wachten en dus tover ik een oude bezemsteel met een spijker om tot prikstok. De ring voor de vuilniszak vind ik bij mijn vader in de schuur (hij blijkt óók vele jaren afval te hebben geraapt, de held). Met die stok ben nu al lekker aan het prikken, en daar blijk ik ook nog eens heel erg Zen van te worden. Na een half uurtje kan ik dan, zeer voldaan, een volle vuilniszak in de container mikken.

Daar kan geen prestatiebonus tegenop.

Rob Voorwinden

Weekuitdaging 8
Halveer je voetafdruk

WEEK 8 : Wat gaan we doen?

We gaan de tweede R uit ons rijtje van weekuitdaging vijf aanpakken. Reduce - ofwel verminderen. Niet gedachteloos consumeren, maar bewuster en genietend consuminderen. Want less is more. Toch? Waar ben jij nu gedachteloos aan het verspillen, zonder dat je er van geniet? Waar kun jij nieuwe ruimte scheppen in de chaos? 

We gaan gebruik maken van het halveringsprincipe. Een mooie manier om na te gaan hoeveel je van iets nodig hebt. 

Gebruik eens de helft shampoo en kijk of dat nog genoeg is. Is dat het geval? Halveer dan nog een keer. Dit kan je met allerlei zaken doen: tandpasta, wasmiddel, afwasmiddel. Maar ook met eten dat je gedachteloos naar binnen werkt. En met de spullen die je koopt.

Alles gaat deze week door de helft. Ja, dus ook je stresslevels en misschien zelfs het geld dat je uitgeeft!

Less is more

Waarom?

De coronacrisis heeft voor veel Nederlanders financiële zorgen met zich meegebracht. Consuminderen bleek geen luxe maar een must. En dan is het wel zo fijn als je de kunst leert van meer doen met minder 🙂

Eigenlijk zijn we de weg in onze consumptiemaatschappij aardig kwijtgeraakt. Want heb je er echt plezier aan om die hele chipszak leeg te eten? Is één keertje drukken op de handzeeppomp niet voldoende voor schone handen? Moet je echt elke dag zo lang onder die douche? Worden we gelukkiger van steeds meer? Meer geld, meer spullen, meer van alles? Nee toch?!

Geluk zit hem vaak in kleine dingen, in bewust genieten. In immateriële zaken. In aandacht hebben voor elkaar en voor de aarde. 

Halve stap

Deze week hebben we geen kleine of grote stap. Logisch toch? We hebben alleen een halve stap. We varen op halve kracht. 

We vragen je deze week alleen om het stemmetje in je hoofd te hebben om bij alles wat je doet je af te vragen of het ook met de helft kan. En dat dan te proberen. 

Je kent ons motto inmiddels? Als het bevalt ga je ermee door, zo niet dan skip je het. Zo simpel.

Belangrijke gedachte om ernaast te houden: kun je van die ene helft dubbel genieten? 

Halfgare tips

Om je op een idee te brengen hebben we wat halfgare gedachten op een rijtje gezet:

  • Gebruik eens de helft van je tandpasta, je shampoo, je wasmiddel, wasverzachter of crème. Is het genoeg?
  • Eet de helft minder vlees dan je gewend bent, de helft minder zout en suiker? De helft minder van alles eigenlijk waarvan je weet dat het niet goed voor jouw gezondheid of die van de aarde is.
  • Eet slechts die halve donut en geef de andere helft aan iemand die je lief vindt 🙂
  • Berg de helft van het speelgoed van je kinderen op. En let eens op: gaan ze bewuster en fijner spelen met minder?
  • Trek de helft minder snel schone kleren aan om de helft minder te wassen. Wel even ruiken van te voren!
  • Douche de helft minder lang, maar geniet dubbel en dwars.
  • Zet de helft minder lampen aan en zie de romantiek van de donkere avonden zolang het nog kan. 
  • Klik de helft van al je openstaande websites en programma’s op je computer weg en bespaar energie.
  • Produceer de helft van je vaat, door je koffie- of theemok te hergebruiken. Gebruik een half vaatwastablet. Geeft een opgeruimder aanrecht en scheelt je tijd met in- en uitruimen? 
  • Slaap gezellig met zijn tweetjes op de helft van je bed en was je beddengoed daardoor minder vaak 🙂
  • Gebruik de helft van je toiletpapier. Uhhh.

Achtergrond

Deze week is geïnspireerd op het artikel in het AD over Hanneke van Veen, bedenker van de term consuminderen en oprichter van de Vrekkenkrant.

Beloning

  • Je voetafdruk halveren betekent minder grondstoffen en energie = minder CO2 uitstoot.
  • Door alles op halve kracht te doen ervaar je minder stress en zit je lekkerder in je vel. Gezonder en gelukkiger dus!
  • Door de helft aan spullen te gebruiken, doe je zuiniger en bespaar je een hoop geld! 

Drab - Column week 8

Mijn gezinsleden weigeren bij mij aan tafel zitten als ik mijn grote kom ‘drab’ eet. Voor jullie informatie: die ‘drab’ is gewoon havermout. Hier in huis vindt iedereen het echter stinken, en dat is prima want dan kan ik tijdens het ontbijt rustig de krant lezen.

Maar wat, hoor ik jullie denken, heeft dit alles te maken met de challenge van de week - ‘halveren’? Simpel: ik maakte mijn havermout altijd aan met melk. Maar melk komt van koeien. En dat zijn lieve, relaxte beesten maar grote uitstoters van methaan en dus niet geweldig voor het milieu. Daarom heb ik mijn milieu-voetafdruk gehalveerd door mijn havermout voortaan met sojadrink (officieel mag het geen ‘melk’ heten) aan te maken.

Nou wordt gezegd dat soja ook slecht is voor het milieu. Want de meeste soja wordt verbouwd in Zuid-Amerika. En om landbouwgrond te winnen wordt daar het regenwoud gekapt. Een bekende rechtse columnist gniffelde onlangs dat al die ‘hipsters met hun sojamelk in de koffie’ dus eigenlijk het regenwoud aan het verwoesten zijn.

En het klinkt leuk (voor een bepaald lezerspubliek dan) maar het klopt niet. De soja uit het Amazonegebied wordt namelijk vooral gebruikt als veevoer. Soja voor consumenten wordt duurzaam geteeld.

En natuurlijk is ook hier een ‘ja maar…’ Want aan elk voordeel kleeft een nadeel, ook bij duurzaamheid. Zo komt koemelk van Nederlandse koeien, en die koeien worden gevoed met sojavoer en die soja moet per schip worden ingevaren vanuit andere landen, en dat is ook niet geweldig voor het milieu. Maar alles bij elkaar genomen is de milieubelasting van sojamelk, pardon, sojadrink, de helft van die van melk. En dat is dus kassa voor de duurzaamheid.

Eigenlijk zouden we de duurzaamheids-woorden die beginnen met een ‘r’ nog moeten uitbreiden. We hebben Re-use, Reduce, Recycle, en de ‘r‘ van ‘Rot’ (composteren), en daar kan ook de ‘r’ van ‘Replace’ bij. Want niet alleen melk is te vervangen door een milieuvriendelijker product. Ook afwasmiddel, wasmiddel en andere huishoudspullen zijn prima te vervangen door duurzame varianten.

Ik hoop alleen dat min huisgenoten mij niet vervangen door iemand die géén drab eet.

Rob Voorwinden

Weekuitdaging 10
Eet lekker vega

WEEK 10 : Wat gaan we doen?

Een sappig biefstukje, knapperige karbonaadjes en oh oh oh die heerlijke bitterballen. Hoewel de meesten van ons het ondertussen wel weten dat het best een beetje minder kan, eten we nog steeds een hoop vlees met elkaar. En dat zorgt voor een enorme ecologische voetafdruk.

Hoe zorg je nou dat je echt eens gaat minderen? Daar gaat de uitdaging van deze week over.

We doen dat door mee te doen met de Nationale Week zonder Vlees. In het leven geroepen door de Hippe Vegetariër – Isabel Boerdam. We zijn vereerd dat deze vega celebrity de opdracht van deze week samen met ons heeft gemaakt. 

Go Vegetarian!
Powered by plants

Waarom?

Vlees heeft zoveel impact op het milieu, omdat er veel land, water en voer nodig is voor het houden van vee. Veevoer moet worden verbouwd en vervoerd. Daarnaast zorgen dieren voor veel uitstoot van broeikasgassen door boeren, scheten en mest. De impact van peulvruchten, ei en noten is veel lager (bron: Voedingscentrum).  

Door minder of zelfs helemaal geen vlees te eten, heb je dus snel een enorm positief effect op het klimaat.

Bovendien is vlees eten helemaal niet zo gezond als dat veel mensen denken. Vrijwel alle voedingsstoffen kun je ook in plantaardig eten vinden of zijn voor de meeste mensen makkelijk aan te vullen met supplementen (B12).

De stap

Eet een week geen vlees en vis. Ook hier geldt onze succesformule: ga niet alleen minderen, maar maak het leuk en lekker. Dat is in dit geval gelukkig makkelijk. Schrijf je in voor de Nationale Week zonder Vlees en je ontvangt direct een magazine met de heerlijkste recepten.

Stapje kleiner?

Is dit een te grote uitdaging voor je? Kies er dan voor om minstens één dag meer dan je normaal doet geen vlees of vis te eten.

Is dit peanuts voor je?

Eet je al vega? Ga deze week dan vegan en laat ook zuivel en eieren staan. Inspireer anderen in en buiten deze community met likkebaardend lekkere gerechten zonder vlees en vis of helemaal plantaardig.

Tips

  • Meld je aan bij de Nationale Week zonder Vlees.
  • Kijk het hele filmpje met Isabel Boerdam voor meer inspiratie en mythbusters over vlees eten. 
  • Meer weten waarom vegetarisch of veganistisch eten goed is voor je gezondheid? Kijk hier.
  • Denk je dat je vlees nodig hebt om goed te presteren? Kijk dan eens deze trailer van de docu The Game Changers.
  • Geef je groentes een hoofdrol, in plaats van een bijrol. Bijvoorbeeld door ze te grillen. Of kijk naar de lekkere recepten van de Hippe Vegetariër of bijvoorbeeld Ottolenghi (niet alles is vega, dus even opletten wat je kiest). 
  • Kies voor ‘sauzige’ gerechten en vervang het vlees door vleesvervangers. Het meeste vlees krijgt zijn smaak van de saus en de kruiden. Structuur is bij genieten van eten ook belangrijk. De specifieke structuren van vlees en vis worden steeds beter geïmiteerd. Niet van echt te onderscheiden.
  • Van vrijwel alle soorten vlees zijn er ondertussen hele respectabele vleesvervangers te vinden. Van hamburger tot visstick. Zelfs van die oh zo lekkere bitterballen. Kijk maar eens naar deze heerlijke borrelplank. De vegetarische slager heeft trouwens ook geweldige vegan bitterballen.

Beloning

  • Duurzaam: Directe impact op de CO2-uitstoot.
  • Gezond: veel vooral rood en bewerkt vlees eten is niet zo gezond. Een dagje minder of helemaal stoppen doet je lijf dus goed. Als je vegetarisch eet is de kans ook groter dat je meer groenten gaat eten en dat is zeker goed voor je!
  • Geluk: want door geen vlees te eten draag jij niet bij aan het dierenleed in de vleesindrustrie. 

Fitboy - column week 10

Ik volg de FaceBook-pagina van een veganistische fitboy. Voor wie het niet weet (zoals ik, een paar weken terug): een fitboy is een jongeman met een zeer gezonde levensstijl - een fitte boy dus. Met een lijf als een standbeeld van een Griekse god: biceps als kabeltouwen, buikspieren die door Leonardo da Vinci persoonlijk in marmer lijken te zijn gebeiteld.

Of anders kent de fitboy iemand die goed is met het foto-bewerkingsprogramma Photoshop. Dat kan natuurlijk ook.

Maar als de foto echt is, dan is die fitboy zo ongeveer alles wat ik níet ben. Ik zal daarom zijn voorbeeld niet volgen en dus geen foto van mezelf plaatsen met ontbloot bovenlijf. Want daar doe ik echt niemand meer een plezier mee.

Maar goed, ik kom bij die vega-fitboy terecht omdat ik wil weten of ik, als sporter, extra eiwitten nodig heb als ik veganistisch ga eten. Het antwoord is te lang om hier te herhalen, en bovendien verschillen – zacht gezegd – de meningen erover. Wil je meer weten? Google is je vriend. Of liever Ecosia, de zoekmachine waarmee je bomen plant.

Maar ik dwaal af. Mijn tocht naar het veganisme begint een paar jaar terug, als we hier thuis besluiten om geen vlees meer te kopen van de kiloknaller. Want dat is echt niet duurzaam, en bovendien een bron van veel dierenleed.

We gaan over op biologisch vlees (met drie sterren voor dierenwelzijn) en op vleesvervangers. Een jaar later besluit ik helemaal geen vlees meer te eten, tenzij dat verwerkt zit in gezinsgerechten zoals chili con carne of lasagne. Want het is me teveel gedoe om voor mezelf één apart vegetarisch potje te koken.

Inmiddels heb ik weer een volgende stap gezet, en heb ik ook die gezinsgerechten waarin vlees zit afgezworen. Al ben ik nog niet helemaal honderd procent vegetariër, omdat ik nog wel vis eet als dat in gezinsgerechten verwerkt zit. Zoals pasta met tonijnsaus. Omdat ik geen zin heb om een apart potje alleen voor mezelf… nou ja: omdat ik geen zin heb in gedoe dus.

Afgelopen januari besluit ik aan ‘veganuari’ te gaan doen: de hele maand veganistisch eten. Nou lukt dat uiteraard niet in één keer. Tenminste, niet bij mij. Maar inmiddels ben ik al wel veganist bij het ontbijt en bij de lunch. Bij het avondeten ben ik pescotariër (geen vlees, wel vis), en mijn gezinsleden zijn flexitariërs (niet bij elke maaltijd vlees).

Kun je het allemaal niet meer bijhouden, dan ben je in goed gezelschap: ook ik raak het spoor wel eens bijster. Ik gewone-mensentaal komt het er op neer dat ik probeer om veganist te worden. En een fitboy.

Rob Voorwinden

Weekuitdaging 7
Deel je groene hart

WEEK 7 : Wat gaan we doen?

We gaan stilstaan bij het waarom van onze duurzame stappen, voor wie zetten we die eigenlijk? Voor wie klopt ons groene hart? Laat het ze weten want het is deze week Valentijnsdag.

Voor wie klopt
jouw groene hart?

Waarom?

Goed voor onze planeet zorgen, doe je meestal niet alleen voor de planeet en jezelf. Jouw gedrag heeft ook directe gevolgen voor de mensen om je heen en de generaties na jou.

Beeld je eens in: voor wie doe jij mee aan 52wekenduurzaam?

  • Misschien voor je kinderen, omdat zij nog een tijdje voort moeten op deze planeet.
  • Voor je geliefde, met wie je samen prachtige reizen maakt en eindeloos wil verdwalen op bergpaadjes en in dichte bossen.
  • Of in naam van je opa, die jou leerde om je eigen groente te kweken zonder bestrijdingsmiddelen.

Weet je wie het voor jou is? Dan is de kans groot dat je nóg meer gemotiveerd raakt om duurzamer te leven.

Dus: voor wie klopt jouw groene hart?

Kleine stap

Deze week houden we het simpel.

Download (en print eventueel) deze Valentijnskaart uit en verstuur hem naar degene voor wie jouw groene hart klopt. Degene die jou aan het hart gaat en voor wie jij de planeet met zorg wil behandelen.

Schrijf op de achterkant van de kaart met wie jij een duurzaam avontuurtje wil beleven. En hoe jij samen met die persoon de wereld groener wilt maken.

Je kunt kiezen uit vijf versies.

1) Print hem in kleur. Vouw hem dubbel en plak hem dicht. Schrijven en versturen maar.

- Download de PDF

2) Print hem in zwart-wit en kleur hem zelf in. Vouw hem dubbel en plak hem dicht. Schrijven en versturen maar.

- Download de PDF

3) Wil je een mooie geprinte versie van deze kaart? Ga naar een online kaartenwinkel en upload de kaart als plaatje (bijvoorbeeld via Kaartje2go of Greetz). Vervolgens kan je hem laten versturen.

4) Liever digitaal een kaartje versturen? Download en verstuur via mail, Whatsapp of messenger.

Na het openen van het bestand klik je met je rechtermuisknop op de afbeelding en kies je 'Opslaan als'.

- Download kaartje

5) Met onderstaande versie kun je op Instagram en Facebook onder stickers dit sjabloon gebruiken om over je foto of filmpje van een persoon voor wie jou groene hart klopt te zetten.

Na het openen van het bestand klik je met je rechtermuisknop op de afbeelding en kies je 'Opslaan als'.

- Download afbeelding

Stapje groter

  • Print deze kaart ook uit voor jezelf en schrijf erop voor wie jouw groene hart klopt. Een mooie reminder voor jezelf waardoor je net even meer je best doet met de 52wekenduurzaam opdrachten.
    Hang hem goed in het zicht. Misschien hang je er ook een foto bij van die persoon.
  • Meer dan één kaart sturen mag natuurlijk.
  • Wie weet is deze kaart voor jou ook een manier om jouw enthousiasme voor deze feelgood-campagne te delen met de mensen om je heen en vanaf nu de opdrachten samen te doen.

Beloning

Duurzaam: Als jij je groene hart laat spreken en het groene voorbeeld geeft, dan is de kans groot dat meer mensen mee gaan doen. En daar gaat het om. Dat we samen de groene golf nog veel groter maken.

Gezondheid: Mensen die liefhebben maken allemaal stofjes aan, die je beschermen tegen stress. Dat is hartstikke gezond.

Sociaal: Samen meedoen aan 52wekenduurzaam is ook veel gezelliger.

Geluk: Van de liefde verklaren groeit je hart. Lekker delen dus!

Sorry! - Column week 7

Nee, met alleen een Valentijnskaartje ga ik het niet redden. 

Mijn marktwaarde als echtgenoot is namelijk nogal gekelderd. Mijn vrouw trouwde zo’n vijftien jaar geleden met een best leuke kerel. Een vent die hield van een hapje en een drankje en een feestje. Wellicht een paar kilo te zwaar, maar goed: grotendeels spieren, waarschijnlijk. Je kon er lekker mee op vliegvakantie naar zonnige eilanden, en je reed er lekker comfortabel mee in net-iets-te grote auto’s. En hij kon ook nog best aardig stoofvlees maken. Kortom: een aanwinst.

Maar die ooit leuke man blijkt nu een milieunazi te zijn geworden. Die zijn auto het liefst de deur uit zou doen, die z’n biertje laat staan en die, met zijn ingevallen kop, het hele gezin lastig valt met zijn pogingen om vegetarisch te koken. Die iedereen in huis achterna loopt om de lichten achter hun konten uit te doen, die iedereen oproept om te douchen in plaats van een bad te nemen. En om, als ze dan toch in bad gaan, als-je-blieft niet de hele tijd warm water bij laten lopen (‘Jaaahaaa pa, túúúúrlijk…’). En die met een beschuldigende blik ieders bananenschillen uit de vuilnisbak vist om ze bij het GFT te gooien. Waar. Ze. Ho. Ren.

Nee, gezelliger wordt het er niet op.

Dat maakt je allemaal niet goed met één Valentijnskaartje. Daar hoort een bloemetje bij. Maar ja: die bloeien op dit moment niet in het wild Nederland, dus de bloemen die er te krijgen zijn komen uit een warmgestookte kas of worden ingevlogen uit Kenia. Dat kan milieu-technisch dus echt niet.

Dan maar chocolade – altijd goed. Alleen is er van alles mis met de cacao-productie, maar gelukkig heb je ook tal van keurmerken dus ik kies, op goed geluk, een reep met het Fair Trade-stempel.

Ga ik het daarmee redden? Ach, ik doe er straks toch nog maar een bloemetje bij. Want het maakt, goed beschouwd, helemaal niet uit dat dat bosje van mij uit Kenia wordt ingevlogen. Voor mijn part komt mijn boeket hierheen in een privé Boeing 747, op een eigen stoel in de business class. Want als mijn vrouw mij de deur uit zet hebben we straks twee huizen nodig, met twee cv-ketels, twee bankstellen, twee wasmachines, twee van alles. 

Dat is pas ècht slecht voor het milieu.

Rob Voorwinden

Weekuitdaging 6
Word Sherlock Holmes van je afval

WEEK 6 : Wat gaan we doen?

Het is deze week de ‘Week van de Circulaire Economie’. Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn. Dat is een Nederland waarin afval niet bestaat. Een flinke uitdaging dus! En een thema dat zich niet in één week laat behandelen. Daar gaan we zeker nog op terugkomen. 

Laten we beginnen met het avontuur. Deze week word je Sherlock Holmes van je eigen afval… Ga eens onderzoeken wat je allemaal aan verpakking en afval over de drempel van je huis verzamelt, en wat je vervolgens weer weggooit. 

 

Elke beschaving
heeft het afval dat ze verdient

Waarom?

Gemiddeld gooien wij als Nederlander 500 kilo aan afval weg. Maal 17,5 miljoen. Dat is me een berg! Daarbij gaat veel energie verloren én creëren we veel CO2 doordat we nog veel te veel verbranden.

De meeste mensen denken dat recyclen de beste manier is om dit op te lossen, maar dat klopt niet. Daarom willen we onszelf deze week eens bewust maken van wat afval is, en hoe we daar beter mee kunnen omgaan om ECHT een duurzame stap te maken.   

Het is deze week de ‘Week van de Circulaire Economie’. Overal in Nederland wordt discussie gevoerd over hoe we in 2050 volledig circulair kunnen zijn – oftewel alle grondstoffen te hergebruiken. Het perfecte moment dus om hier zelf eens goed naar te kijken: hoe ga jij om met afval?

Eigenlijk is afval heel vreemd. In de natuur bestaat het helemaal niet. Alles wat sterft vormt weer voeding voor nieuw leven. In de natuur is alles circulair. Wij mensen putten echter heel veel grondstoffen uit en zorgen via ons consumptiepatroon met veel slecht afbreekbare stoffen voor enorme milieu-impact. Daar gaan wij verandering in brengen! 

In het filmpje worden de zogenaamde 5 R’en toegelicht om te komen tot een leven zonder afval. Het is als een ladder, waarin je onderaan (bij nummer 1) begint om de meeste impact te maken. En als het goed is heb je na nummer 5 dan helemaal niets meer over. Yes!

  1. Refuse - weigeren: Een leven zonder afval begint met afval weigeren. Door nee te zeggen tegen afval. Door een plastic zakje te weigeren, je eigen flesje water mee te nemen en door bijv. steeds minder etensverpakkingen in huis te halen.
  2. Reduce - verminderen: Door minder te kopen haal je minder in huis en hoef je ook minder weg te gooien. Probeer minder koopjes na te jagen en te gaan voor kwaliteit.
  3. Reuse - hergebruiken: Hoe langer je een product gebruikt, hoe beter. Dus kijk hoe je iets een tweede leven kunt geven (upcycling), kunt ruilen of kunt repareren. En kijk welke wegwerpartikelen je kunt vervangen.
  4. Recycling: Pas als je een product echt niet meer kunt gebruiken, zorg dan dat het op de goede manier verwerkt wordt.
  5. Rot - composteren: Als het goed is heb je nu alleen nog organische dingen over zoals sinaasappelschillen, houten tandenborstels of biologisch afbreekbare verpakkingen.

kleine stap:

  • Verzamel een week aan afval, inclusief álles! Heb je net al je afval weggebracht, dan begin je vandaag met opsparen. Wat komt er binnen? En wat gaat er weer uit? Word de Sherlock Holmes van jouw afvalstroom. Durf je jouw afval-selfie te delen?
  • Neem je afval onder de loep. Wat is jouw grootste afvalstroom, en hoe zou jij die kunnen verkleinen? Zie tips voor inspiratie.
  • Bedenk jouw eerste kleine stap aan de hand van de 5 R’en. Hoe hoger op de ladder, hoe beter.

Stapje groter

  • Bedenk aan de hand van iedere R een extra stap die je kunt nemen. Bekijk hier de masterclass van Elisah Pals.

  • Refuse: Waar ga jij deze week een eerste stap zetten om je boodschappen verpakkingsloos in te slaan? Bijvoorbeeld op de markt of in een winkel waar je met je eigen zakjes en bakjes terecht kunt? Kijk op de site van Zero Waste Nederland om de winkel te vinden in jouw buurt.
  • Reduce: Sta je op het punt om iets te kopen deze week. Denk dan nog eens goed na. Heb je het echt nodig? Kun je het tweedehands kopen of van iemand lenen? Of misschien bedenk je nog wel een ander alternatief.
  • Reuse: Misschien kun je iets repareren, je glazen jampotjes hergebruiken om er nootjes in te doen, een oud T-shirt pimpen? Misschien kun je iets waarvan je op het punt stond om het weg te gooien, kado doen aan een ander?
  • Recycle: Heb jij je recycling op orde? Loop jouw afvalstromen nog eens na en kijk waar je kunt verbeteren. Check de afvalwijzer van Milieu Centraal.
  • Rot: Scheid je jouw GFT? Misschien kun je je eigen composthoop maken in je tuin, of een Bokashi of wormenhotel op je balkon?

Beloning

  • Minder afval = minder verbruik van grondstoffen = minder vervoer = minder energieverbruik = minder milieuschade en minder CO2 uitstoot. 
  • Door als Sherlock Holmes je afval te bekijken, de uitdaging met jezelf aan te gaan, houd je het luchtig en krijg je misschien zelfs lol in de weg naar minder afval. 
  • Verpakkingsloze producten zijn meestal verser en gezonder (minder E-nummers, toegevoegde suikers of zout) dan de verpakte broertjes en zusjes. 
  • Door het kopen van minder spullen (reduce) en producten te hergebruiken en repareren (reuse) kun je veel geld besparen.

Tips en Weetjes

  • Geïnspireerd door Elisah Pals van Zero Waste Nederland? Kijk de masterclass hier.
  • Op zoek naar meer tips om te leven zonder afval? Of wil je helpen met verspreiden van raamstickers bij winkels waar je verpakkingsloos kunt shoppen? Vind alle info op de site van Zero Waste Nederland. 
  • Op zoek naar dé webshop voor een zero waste lifestyle? Kijk hier.
  • Nog meer tips over zero waste boodschappen doen? Lees deze blog op hetkanwel.
  • Neem je jouw recycling deze week onder de loep? Check dan de website van Milieu Centraal, de afvalwijzer geeft precies aan wat waarin hoort.
  • Er is veel misverstand en onbegrip over afvalscheiding en recycling. Hier zie je 10 fabels. 
  • In Nederland produceren we jaarlijks bijna 490 kilo afval per persoon. Bijna 60 procent daarvan leveren we gescheiden in. Wil je meer weten hoe we het eigenlijk doen? Kijk dan hier.
  • Probeer een van deze life hacks voor het hergebruiken van plastic (reuse). In 5 minuten heb je jouw plastic afval een nieuw leven gegeven.  
  • Ga deze week van recycling naar hergebruik door je glazen potjes en flessen om te spoelen en te gebruiken als bloemenvaas, voorraadpot of decoratiestuk (reuse). Leuk om samen met je (klein-, buur-, bonus-, oppas-) kind de potjes te beschilderen en te versieren.
  • Heb je een stapel oude mobiele telefoons die liggen te verstoffen in een la? Zorg dat ze ook in het circulaire systeem terecht komen door ze te verkopen (reuse) of bij een afvalpunt in te leveren (recycle).  Wist je dat je ook je oude mobiele telefoons kan doneren aan een goed doel? Kijk eens hier of op de website van KNGF Geleidehonden, CliniClowns of Stichting Opkikker. Vooral bij deze optie creëer je een win-win situatie: je zorgt voor recycling van materialen én geeft financiële ondersteuning aan jouw favoriete goede doel.
  • Moet je deze week echt die versleten jeans of andere kleding vervangen? Gooi deze in een kledingbak in de buurt en shop eens online voor een tweedehands exemplaar (reuse) of eentje die gemaakt is met gerecyclede materialen (recycle). 
  • Misschien wil je wel je afval verminderen door te investeren in een herbruikbare koffiecup om zo geen wegwerp-koffiecups meer ter hoeven kopen (reduce).

    Deze week is mede tot stand gekomen door Elisah Pals en Marije Uilenreef. Dank! 

     

  • Scheerzeep - Column week 5

Ik ben, met een kale kop, nogal een grootverbruiker van scheerzeep. Alleen was ik al die grote spuitbussen nogal zat. In die bussen zit tegenwoordig weliswaar geen drijfgas meer dat de ozonlaag aantast, maar het leek me toch een onnodig grote verpakking.

En dat klopt, want met een doodsimpele scheerstaaf kan je je óók scheren. Het werkt hetzelfde als een stuk huis-, tuin- en keukenzeep: gewoon je huid nat maken, er met de scheerstaaf overheen gaan, eventueel een handje extra water toevoegen voor een echt spekglad effect en scheren maar.

Zo’n staaf is veel kleiner dan een spuitbus en je doet er een eeuwigheid mee. Dat betekent: minder grondstoffen, minder vervoerskosten en naderhand minder afval, da’s drie keer kassa voor het milieu. Alleen jammer dat er nog een hardplastic verpakking om zit, maar goed: je kunt niet alles hebben.

Helaas verkopen ze die staven nauwelijks tot helemaal niet bij mijn supermarkt, dus bestelde ik ze online. En dan meteen maar tien tegelijk, want dan krijg je korting.

Ik wilde jullie trots over deze milieuvriendelijke truc vertellen, maar toen ik voor de zekerheid nog even googelde blijkt dat er talloze milieuvriendelijke scheerzepen bestaan, ook zónder hardplastic verpakking.

Die ga ik uitproberen zodra ik door mijn huidige voorraad heen ben.

Ik schat rond 2030.

Rob Voorwinden

 

Weekuitdaging 5
Zet 'm op 60

WEEK 5 : Wat gaan we doen?

We gaan hardcore geld én energie besparen. Hoe? Door de watertemperatuur van onze centrale verwarming te verlagen naar 60°C. Een minuutje werk en direct tientallen euro's op jaarbasis besparen? Easy! Ga naar Zet ‘m op 60 voor de instructievideo voor jouw cv-ketel. 

Heb je geen cv-ketel of wil je sowieso stappen zetten om minder gas te stoken? Onderaan deze pagina vind je extra tips om je huis te isoleren, je verwarming efficiënter te gebruiken en nóg meer geld te besparen.

 

The best way to save
money is not to lose it!

Waarom?

De meeste cv-ketels staan voor de verwarming standaard ingesteld op de fabrieksinstelling van 80ºC, maar werken het meest efficiënt bij 60ºC. Lees hier meer achtergrondinformatie.

Voordeel: Je cv gaat langer mee en deze simpele aanpassing scheelt veel gas, en dus CO2-uitstoot. Zonder verlies aan comfort. 

Maar dat niet alleen. Ook wordt de luchtkwaliteit beter. Je ketel op 60ºC zetten, zorgt er namelijk voor dat de radiatoren door de dag heen gelijkmatiger warmte afgeven, in plaats van in pieken - die dan zorgen voor zogenaamde stofschroei (= hete radiatoren verschroeien de stof en huismijt die erop ligt). 60 graden is dus ook nog een stuk gezonder.

Verder is het verlagen van de temperatuur van je cv een mooie manier om te zien hoe geschikt je huis is voor lage temperatuurverwarming in de toekomst. De overheid wil namelijk dat alle huizen in Nederland in 2050 van het aardgas af zijn. 

Veel huizen zullen daardoor uiteindelijk over moeten gaan op verwarming met een duurzaam warmtenet of een (hybride) warmtepomp. Die manieren van verwarming zijn efficiënter en duurzamer, maar dat geldt vooral als de aanvoertemperatuur ook laag gehouden kan worden. Dat is precies wat je doet door je cv op 60ºC te zetten.

How low can you go?

Kleine stap

Zet ‘m op 60. Kijk hier de instructievideo voor jouw cv. Probeer het een week. Bevalt het? Dan kan je de ketel misschien nog wel verder verlagen.

Duurt het nu met de kou te lang voordat je huis op temperatuur komt? Dan is je huis waarschijnlijk niet zo goed geïsoleerd. Zet je ketel dan wat hoger op 65 of 70 graden en kijk of dat werkt. Zet dan wel in je agenda dat je je CV in maart alsnog op 60 zet.

Stapje groter

Zet ‘m op 52 🙂 Be bold, ga nog lager. How low can you go? Zonder dat het comfort afneemt? Doe de 50-gradentest. 

Voer een aantal van de makkelijke isolatietips uit die hieronder staan. Zoals radiatorfolie gebruiken.  Heb je deze tips al opgevolgd? Maak dan een lange termijn verduurzamingsplan voor je huis. Om uiteindelijk helemaal van het gas af te kunnen. 

Je gaat in de toekomst namelijk vast nog veel onderhoud plegen aan je huis. Zorg ervoor dat je weet welke duurzame keuzes je wilt maken, vóór het moment dat je gaat klussen. Wat ga je doen qua vloer-, muur en dakisolatie? En vergeet ook niet om goede ventilatie mee te nemen in je plan. Want wist je dat het veel meer energie kost om vochtige lucht te verwarmen?

Het steeds lager zetten van je cv-ketel aan de ene kant en het toepassen van isolerende maatregelen is een spel. Hoe kun je zo zuinig mogelijk zijn, zonder comfort te verliezen?

Tips

Kijk hier de tips uit het filmpje van Zet 'm op 60.. 

  • Door radiatorfolie achterop de radiator te plakken, voorkom je dat warmte onbenut door de muur verdwijnt.  
  • Door ventilatoren onder de radiatoren te installeren, wordt de woning gelijkmatiger en 2 keer zo snel warm.
  • Test of je huis klaar is voor verwarmen op een lage temperatuur met de 50-gradentest.

Lees deze blog met tips van MaatschapWij voor een goedkopere en duurzamere energierekening.

Meer opties om minder te stoken

  • Ontlucht je radiator, zodat deze gelijkmatig warm wordt.
  • Zorg voor een dekentje op de bank.
  • Trek warme kleren aan en beweeg meer.
  • Sluit ’s avonds je gordijnen.
  • Plaats tochtprofielen, maar vergeet ook niet goed te ventileren.
  • Zorg voor goed hang- en sluitwerk en een dranger op je deuren, zodat die niet open blijven staan.
  • Check ook deze zes verwarming bespaartips van Milieucentraal.

Nieuwsgierig naar mythbusters en veelgestelde vragen over energie en verwarmen? Lees dan deze blog.

Beloning

Duurzaam: Door je cv-ketel beter af te stellen verbruik je minder gas = minder CO2-uitstoot.

Financieel: Minder gasverbruik kan op jaarbasis een hoop geld schelen. Tot wel 100 euro!

Gezondheid: Door een lagere temperatuur van je radiatoren verbetert de luchtkwaliteit in huis en dat is beter voor je gezondheid.

Met dank aan Maya van Energieparticipatie en Symon Miedema van Urgenda!

Zomer - column week 5

Toen ik voorstelde om onze cv-ketel bij wijze van proef wat anders in te stellen was het antwoord uit vele kelen: ‘Néééé…. Je blijft er van af!’

En dat snap ik ook wel, want zó warm is het hier in huis ook weer niet. Een woning uit de jaren ’30 is natuurlijk heel sfeervol en vol originele details en andere makelaarsblabla, maar vol kieren en gaten en dus verrekte lastig te isoleren. 

Dat is heel vervelend als het buiten koud is. En ook als we ooit nog van het gas af willen.

In de wijk aan de andere kant van het spoor – letterlijk – gaat dat beter. Daar had een woningbouwvereniging laatst een open huis van geheel gerenoveerde jaren ’60-flats. Die worden nu verwarmd met een warmtepomp. Dat is een soort ijskast, maar dan andersom. Ik bedoel: een ijskast maakt het binnenin koud en buiten warm, een warmtepomp doet het omgekeerde en dan in het groot. Verder snap ik het ook niet.

Het was een leerzaam bezoek. Allereerst moet je met een warmtepomp op een heel andere manier gaan ‘stoken’. Je kunt je huis niet ‘even’ een paar graden warmer maken, in een half uurtje. Sterker nog: zo’n pomp houdt je huis op een zeer constante temperatuur. Dag en nacht.

Het tweede inzicht is dat je huis verdraaid goed geïsoleerd moet zijn. De flats hebben driedubbele beglazing en mechanische ventilatie (zodat er geen ramen open hoeven). Daarbij wordt de warmte van de uitstromende lucht gebruikt om de inkomende lucht vast op te warmen. Echt een mooi systeem. Maar centrale mechanische ventilatie leg je wat moeilijk aan in een jaren ’30 huis met meerdere verdiepingen. En bovendien zou dat geen zin hebben omdat onze isolatie dus zuigt.

Laten we dus beginnen met de hut eens goed te isoleren. Ik dacht dat we daar al aardig mee op weg waren, maar ik bleek te zijn vergeten dat we ooit een muur tussen de keuken en de huiskamer hebben weggebroken. En in de keuken zit nog enkel glas. En zelfs een plastic raamventilator die niet echt luchtdicht afsluit, waardoor dus de kostbare verwarmde huiskamerlucht zó de kou in stroomt. Kortom: een warmtelek van jewelste.

Verder dacht ik in mijn onschuld: ‘Dubbel glas is dubbel glas’, maar dat klopt dus niet. Al ons dubbele glas is verouderd, er is inmiddels al een nieuw type dubbel glas op de markt (HR++, oftewel ‘Haa Err plus plus’) dat veel beter isoleert. En het dubbele aluminium schuifraam in de slaapkamer isoleert zo slecht dat het nauwelijks beter is dan enkel glas.

Maar geen nood: de hypotheek is verhoogd en we krijgen eind juni nieuwe kozijnen en nieuw dubbel glas. Dus als ik de cv-ketel eindelijk eens op zestig kan zetten, is het hartje zomer.

Ik verwacht dan geen storm van protest.

Rob Voorwinden