Weekuitdaging 22
Week zonder afval

WEEK 22 : Wat gaan we doen?

In week zes hadden we het er al over. Afval; het thema met een luchtje… We werden Sherlock Holmes van ons eigen afval en kiepten alle vuilnisbakken in huis omver. Op onderzoek naar wat we allemaal weggooien. Shocking! Aan de hand van de 5 R’en (Refuse, Reduce, Re-use, Recycle en Rot) kregen we een idee waarmee we de meeste impact konden maken. Op weg naar een wereld zonder afval.

Deze week gaan we een stapje verder. 

Emily-Jane Townley, schrijver van het boek Leven zonder afval en ondernemer van een webshop in Zero Waste Lifestyle geeft een kijkje in haar keuken (en badkamer). Ze laat zien hoe we in de keuken (gevolgd door de badkamer) het meeste afval weggooien. En hoe je dat kan voorkomen.

Van maandag 30 mei t/m zondag 5 juni 2022 is de Week zonder afval. Zeven dagen met iedere dag een ander thema. Doe je mee? 

Deze week gaan wij met eigen bakjes en zakjes inkopen doen. En eindelijk die shampoobar en tandenpoetstabletjes aanschaffen. Gewoon om te proberen of het bevalt. Zo ja, dan ga je ermee door. Zo niet, dan skip je het. Zo simpel. Jullie kennen ons motto inmiddels.

 

Om geen afval te maken
pak ik alles al uit in de supermarkt

Waarom?

Nederland wil in 2050 volledig circulair zijn, een land waarin afval niet meer bestaat. Waarin we alle grondstoffen opnieuw gebruiken. Een flinke uitdaging, want op dit moment gooien wij Nederlanders gemiddeld 500 kilo aan afval weg. Per jaar!

Voor de Tweede Wereldoorlog bestond ons afval overwegend uit organisch materiaal zoals etensresten, stof en papier. Afval dat door bacteriën en schimmels kan worden afgebroken. Er werden vroeger ook veel spullen hergebruikt en gerepareerd, omdat mensen het simpelweg minder breed hadden. 

Sinds de industriële revolutie is dat veranderd. Er werden grote hoeveelheden niet-organische materialen geproduceerd. Producten als plastic, nylon en piepschuim. Deze zijn niet biologisch afbreekbaar, kunnen slecht worden gerecycled, worden meestal verbrand of komen in het milieu terecht. 

Door het verbranden gaan niet alleen waardevolle grondstoffen verloren, maar komen er ook grote hoeveelheden CO2 in de lucht die bijdragen aan het opwarmen van de aarde. En al het plastic dat in het milieu en in de oceanen belandt, valt uiteindelijk uit elkaar in micro-plastics dat een groot gevaar oplevert voor veel dieren, en via de voedselketen zelfs op ons eigen bord kan belanden. 

Hoog tijd dus om van onze plastic verslaving af te raken!

We herhalen nog even de vijf R’en, die je als een trap kunt bekijken. Om de meeste impact te maken begin je bij nummer één en loop je door naar nummer vijf.  

  1. Refuse ofwel weigeren: Een leven zonder afval begint met afval weigeren. Door nee te zeggen tegen afval. Door een plastic zakje te weigeren, je eigen flesje water mee te nemen en door bijv. steeds minder etensverpakkingen in huis te halen.
  2. Reduce of verminderen: Door minder te kopen haal je minder in huis en hoef je ook minder weg te gooien. Probeer minder koopjes na te jagen en te gaan voor kwaliteit.
  3. Re-use of hergebruiken: Hoe langer je een product gebruikt, hoe beter. Dus kijk hoe je iets een tweede leven kunt geven (upcycling), kunt ruilen of kunt repareren. En kijk welke wegwerpartikelen je kunt vervangen.
  4. Recycling: Pas als je een product echt niet meer kunt gebruiken, zorg dan dat het op de goede manier verwerkt wordt. 
  5. Rot of composteren: Als het goed is heb je nu alleen nog organische dingen over zoals sinaasappelschillen, houten tandenborstels of biologisch afbreekbare verpakkingen.

Kleine stap

 

Als je week zes had overgeslagen, dan begin je daarmee: Word Sherlock Holmes van je afval. Verzamel een week aan afval, inclusief álles! Heb je net al je afval weggebracht, dan begin je vandaag met opsparen. Wat komt er binnen? En wat gaat er weer uit? Je neemt jouw afval onder de loep. Wat is jouw grootste afvalstroom, en hoe zou jij die kunnen verkleinen? Zie tips voor inspiratie. Bedenk jouw eerste kleine stap aan de hand van de 5 R’en.

Stapje groter

Bedenk aan de hand van iedere R een extra stap die je kunt nemen.

  • Refuse: Waar ga jij deze week een eerste stap zetten om je boodschappen verpakkingsloos in te slaan? Bijvoorbeeld op de markt of in een winkel waar je met je eigen zakjes en bakjes terecht kunt? Kijk op de site van Zero Waste Nederland om de winkel te vinden in jouw buurt. 
  • Reduce: Sta je op het punt om iets te kopen deze week. Denk dan nog eens goed na. Heb je het echt nodig? Kun je het tweedehands kopen of van iemand lenen? Of misschien bedenk je nog wel een ander alternatief.
  • Re-use: Misschien kun je iets repareren, je glazen jampotjes hergebruiken om er nootjes in te doen, een oud T-shirt pimpen? Misschien kun je iets waarvan je op het punt stond om het weg te gooien, kado doen aan een ander?
  • Recycle: Heb jij je recycling op orde? Loop jouw afvalstromen nog eens na en kijk waar je kunt verbeteren. Check de afvalwijzer van Milieu Centraal.
  • Rot: Scheid je jouw GFT? Misschien kun je je eigen composthoop maken in je tuin, of een Bokashi of wormenhotel op je balkon?

Grote stap

Deze week ga je je keuken en badkamer aanpakken. De twee grootste vervuilers in huis. Je meldt je aan bij Pieter Pot, of schaft eenmalig duurzame bakjes en zakjes aan, waarmee je verpakkingsloos kunt shoppen. Op de markt of bij één van de vele winkels met een Zero Waste sticker. Je koopt eindelijk die shampoobar en die tandenpoetstabletjes. Yes! Je gaat ervoor.

Tips

  • Deze hele week is het de Week zonder afval, georganiseerd door Milieu Centraal. Voor het hele programma met tips, inspirerende podcasts, interviews, Zero Waste wandeltours en nog veel meer, kijk hier!
  • Geïnspireerd door Emily-Jane Townley? Op zoek naar dé webshop voor een zero waste lifestyle? Kijk hier.
  • Op zoek naar meer tips om te leven zonder afval? Of wil je helpen met verspreiden van raamstickers bij winkels waar je verpakkingsloos kunt shoppen? Vind alle info op de site van Zero Waste Nederland. Kijk ook nog eens naar de ‘masterclass’ van Elisah Pals van Zero Waste Nederland.
  • Nog meer tips over zero waste boodschappen doen? Lees deze blog op hetkanwel.
  • Nieuwsgierig naar wie toch eigenlijk die Pieter Pot is? Zie hier de VPROtegenlicht documentaire. 
  • Neem je jouw recycling deze week onder de loep? Check dan de website van Milieu Centraal, de afvalwijzer geeft precies aan wat waarin hoort.

Beloning

Deze week is mede tot stand gekomen met hulp van Emily-Jane Townley en MilieuCentraal.

Jamaaritus - column week 22

Als je over het verminderen van je afval gaat nadenken word je als snel het slachtoffer van een uiterst vervelende kwaal die ‘jamaaritus’ heet. Dan merk je namelijk dat je bij al je goede bedoelingen wel een ‘ja maar’ kunt bedenken.

Zo van: ik koop geen kartonnen melkpakken, maar ik haal mijn melk in glazen flessen. Dat scheelt afval, want die flessen worden opnieuw gebruikt. Ja, maar dan moeten ze dus eerst terug naar de fabriek, en dat vervoer is niet goed voor de duurzaamheid.

Verder moeten die lege flessen eerst weer worden schoongespoeld en dat kost ook weer energie en water. Bovendien is één fles net zo zwaar als drie kartonnen pakken, dus kost het vervoer van melk in een fles sowieso meer energie dan dat van melk in een pak en dat is ook weer niet goed voor… nou ja, je snapt het.

Schimmel

Of: ik koop komkommers zonder plastic verpakking. Ja maar: tijdens het transport van de boer naar de consument kan bij onverpakte komkommers schimmel makkelijker van de ene op de andere komkommer overspringen. Dus zijn komkommers zonder plastic hoesje minder lang houdbaar en moet je er na het transport méér rotte weggegooien.

We bereiken dus een stadium dat de grote Nederlandse filosoof Cruijffucius ooit treffend heeft omschreven met ‘Elk voordeel heb z’n nadeel’. En in het geval van de duurzaamheid moet je dan maar hopen dat het nadeel het voordeel niet al te veel opheft.

Wonder

Maar één ding weet ik zeker: aan het stoppen met drinken van water uit plastic flesjes zit géén ja-maar. Want als je eens uit een ver buitenland bent teruggekomen in Nederland ken je het wonder: er stroomt hier gewoon schoon drinkwater uit de kraan.

Dus is het totale gierende waanzin om, zoals we dat in Nederland doen, jaarlijks miljoenen plastic flesjes met water door het hele land heen te rijden en te verkopen, om daarna de lege flesjes weer in te zamelen en te recyclen of, als het tegenzit, op te ruimen als zwerfafval. Want schoon en lekker water komt hier dus gewoon. Uit. De. Kraan.

Skyline

Gelukkig zijn er tegenwoordig de Doppers, hervulbare flessen van hergebruikt plastic. Zo’n Dopper heb ik, maar toen ik die laatst was vergeten zag ik op het centraal station in Rotterdam (waar ik niet meer woon maar nog wel elke week kom) een prima alternatief.

Een zwarte herbruikbare fles, ook weer gemaakt van gerecycled plastic, waar als bonus de skyline van Rotterdam op staat afgebeeld. Kijk, daar ga ik als trotse diep-in-mijn-hart-nog-altijd-Rotturdammer nog járen plezier van hebben.

Ja maar, hoor ik jullie nu zeggen, er is er vast ook zo’n fles met de skyline van Amsterdam er op. En inderdaad, dat zal best.

Want elk voordeel heb z’n nadeel.

Rob Voorwinden

Weekuitdaging 21
Verwen je fiets

WEEK 21 : Wat gaan we doen?

Fietsen is een ramp voor de economie van een land. Een fietser koopt geen auto en sluit geen autolening af. Neemt geen autoverzekering en koopt geen brandstof. Brengt zijn auto niet weg voor onderhoud en reparatie. Maakt geen gebruik van betaald parkeren en wordt niet zwaarlijvig. Gezonde mensen zijn niet nodig voor de economie. Ze kopen geen medicijnen en gaan niet naar ziekenhuizen en doktoren. Ze voegen niets toe aan het BBP van het land. Daartegenover creëert elke nieuwe fastfoodzaak tenminste 30 banen, 10 cardiologen, 10 tandartsen en 10 experts op gebied van gewichtsverlies. Kies verstandig: een fietser of fastfood? Denk erover na!

Fietsers zijn een ramp voor de economie? Hahaha. Wij weten het wel. Wij houden van fietsen. Deze week gaan we onze fiets verwennen, zodat hij ook ons verwent.

Aha, op die fiets!

Want op een rammelbak met slappe banden fiets je toch niet lekker? En ben je snel geneigd om toch maar even de auto te pakken… Terwijl als jouw fiets er bling bling bij staat, hij veel uitnodigender is en jou als het ware verleidt om een blokje om te gaan. 

 

Op een oude fiets
moet je het leren

Waarom?

Op lopen na, is er geen manier van reizen zo milieuvriendelijk als de fiets. De gemiddelde CO2-uitstoot van één kilometer rijden met een auto is 0,22 kg. Door vaker de fiets te pakken kun je dus heel wat CO2 besparen en jouw impact op het klimaat verkleinen. 

Fietsen is ook gezond. Het ontspant. Míts je je niet te veel zorgen hoeft te maken over je materiaal. En daar gaat het deze week dus ook over. Om je fiets optimaal te gebruiken is het noodzakelijk om hem goed te onderhouden. Dit kun je laten doen bij een fietsenmaker of (op sommige plekken) bij een repaircafe, maar veel onderhoud kun je ook eenvoudig zelf thuis doen. Een belangrijk eerste punt om rekening mee te houden: wacht niet met onderhoud tot het nodig is, want dan is het ineens een hele tour (snap je ‘m?).

Kleine stap

Wat kan jij deze week doen aan jouw fiets om hem te verwennen? Rammelt je spatbord? Schroef hem vast! Remmen afstellen, ketting smeren, standaard en spaak vastzetten… Zie het 10-stappenplan bij de tips voor de perfecte check. Wacht niet tot het te laat is. Door je fiets goed te onderhouden hoef je deze niet snel af te danken. En als je een nieuwe fiets wilt kun je je oude fiets nog verkopen of recyclen. Zo zorg je voor minder afval. Let’s put your cycle in recycle!

Grote stap

Pak je nu nog regelmatig de auto voor kleine ritjes naar de winkel, je werk of vrienden? Wat kun jij doen om die ritjes voortaan gewoon met de fiets te doen? Kun je huidige fiets pimpen met fietstassen? Leen een vouwfiets om met de trein te gaan. Of investeer in een nieuwe fiets die de job wel doet.

Tips en achtergrond

Mix and match de volgende stappen regelmatig en je ijzeren ros zweeft als vanouds over het asfalt.

Tip 1: Regelmatig schoonmaken

Borsteltje erover, om de paar weken een extra sopje om het ergste vuil te verwijderen en de bewegende onderdelen schoon te spoelen. Extra vieze fiets? Gebruik de hogedrukspuit, maar kijk wel uit dat je bij de naaf en trapas wegblijft. 

Tip 2: Regelmatig ontvetten en smeren

Ontvet je ketting, veren, kabeltjes en draaipunten (kan gewoon met een zeepsopje) en reinig ze. Smeer ze daarna in met vuilafstotende fietsolie die hiervoor is ontwikkeld - gewone olie trekt vuil aan.

Tip 3: Je remmen controleren..

Want je heb het liefst dat ze goed blijven werken. Test je remmen door ze goed in te knijpen en te luisteren of ze schrapen. Check ze op groeven en controleer hoever je je hendels moet indrukken voordat ze gaan werken. Is dat te ver? Draai dan je remkabels een paar slagen aan. Piepende remmen? Vervang de remblokjes.

Tip 4: De bandenspanning optimaal houden

De zanger van Skik bezong het al in het schitterende Op Fietse: 'k heb de banden vol met wind, nee ik heb ja niets te klagen'. Je bandenspanning op peil houden fietst efficiënter, reduceert kans op lekke banden en voorkomt slijtage. Een fietspomp met luchtdrukmeter is ideaal om je banden goed op spanning te houden. Met je banden op spanning slijten ze ook minder snel, en zorg je voor minder micro-plastics in het milieu.

Tip 5: Leer hoe je een binnenband moet plakken en vervangen

Op YouTube is genoeg documentatie over hoe dit te doen: als je het onder de knie hebt bespaart dat je veel tripjes naar de fietsenmaker en ben je in no time weer up and runn..fietsing.

Tip 6: Kapotte spaak? Meteen vervangen

Een losse of kapotte spaak kan een slag in je wiel veroorzaken, die er vervolgens bijna niet meer uit te halen is. Zit er een slag in je wiel, dan komt er weer extra kracht op de andere spaken te staan waardoor die ook weer sneller kunnen breken. Dus, vervang je spaak meteen als hij kapot is. Zorg voor spakenspanners en noodspaken op lange fietstochten, om bij een kapotte spaak gelijk verdere schade te voorkomen.

Tip 7: Zorg ervoor dat schroeven, bouten en moeren goed vastgedraaid zitten

Even met de moer- en inbussleutel langs de verschillende aandraaipunten voorkomt een boel schade. Je zult zien hoe snel er toch speling ontstaat als je even geen aandacht hebt voor het aandraaien.

Tip 8: Controleer je verlichting

Het is belangrijk dat je licht het altijd doet. Rijden zonder verlichting is immers gevaarlijk voor zowel jou als medeweggebruikers. Controleer daarom nog eens of je verlichting werkt en vervang zo nodig even de batterijen. Reflecteer je ook even op je reflectoren?

Tip 9: Maakt je fiets gekke geluiden? Negeer dit niet

Je fietst maakt niet voor niets gekke geluiden: er is iets vies, kapot of er moet iets gesmeerd worden. Piepende remmen vervang je, luidruchtig lopende kettingen smeer je. Je voorkomt meer schade als je op tijd ingrijpt. 

Tip 10: Breng je fiets af en toe naar een professional om hem na te laten kijken 

Ondanks dat je veel onderhoud al zelf thuis kunt doen, is het toch slim om je fiets af en toe grondig na te laten kijken. Een professional kan dingen ontdekken die je zelf over het hoofd hebt gezien of dingen vervangen die je zelf niet kunt vervangen.

Overige tips:

Elke fiets is anders. Voor elke vraag, model- of merkgerelateerd is wel een (Youtube-)tutorial te vinden. Maar toch... hier zijn wat leuke en nuttige filmpjes die je algemeen weer op weg kunnen helpen.

Ketting smeren

Afstellen van je fiets

Band plakken

Remmen afstellen

Het nut van je fiets onderhouden

Leuke weetjes over fietsen

Overheid en fietsen

Beloning

Met dank aan Ferdi Braakman voor tekstuele ondersteuning.

Rolls Royce - column week 21

Ik geeft het toe: mijn mannelijke ego speelde op. Maar luister: je hoeft mij toch echt niet te vertellen hoe je een vouwfiets opvouwt? Of hoe versnellingen werken? Kom op zeg. Dus stond ik vijf minuten later te stuntelen om een vouwfiets die niet wilde vouwen in de achterbak van de auto te proppen, en schakelde ik later steeds in een zwaardere versnelling als ik een lichtere wilde, en andersom.

Trein

Maar eerst even terug. Ik ben een groot fan van de trein en de fiets. Tijdens corona gebruik ik helaas wat meer de auto, om het besmettingsgevaar in het openbaar vervoer te vermijden, maar nu het weer kan ben ik lekker aan het treinen en fietsen. Om die twee te combineren heb ik al jaren geleden een vouwfiets aangeschaft. Maar die vouwt niet erg klein op, en rijdt bovendien zo wiebelig dat je er geen langere afstanden op wilt afleggen.

Brompton

Dus besloot ik onlangs om een echte Brompton aan te schaffen - ik heb toch lekker kunnen sparen tijdens de lockdown. Zo’n Brompton is, zeg maar, de Rolls Royce onder de vouwfietsen. Stabiel, goed sturend, genoeg versnellingen en op te vouwen tot een compact geheel.

Ik kocht hem via Marktplaats. Ten eerste vanwege de duurzaamheid: als persoonlijke challenge probeer om dit jaar alleen tweedehands spullen voor mezelf te kopen. En ten tweede omdat er aan deze fiets ook een Rolls Royce-waardig prijskaartje hangt.

YouTube

Goed, ik vond een Brompton met zes versnellingen. Die ik dus niet opgevouwen in de auto kreeg. Na een snelle blik op YouTube bleek dat het opvouwen in een bepaalde volgorde moet gebeuren, anders past het niet.

Toen ik er thuis op ging fietsen bleek dat de werking van de versnellingen voor mij bovendien Sanskriet is. Er zit een handel links en er zit een handel rechts op het stuur, het ene is (zegt het Internet) een ‘derailleur’, het andere een ‘naafversnellingssysteem’ (nee, ik weet óók niet wat het verschil is). (Of wat het uberhaupt is, eigenlijk). En bij het schakelen van het ene handel moet je dus doortrappen, en bij het andere juist terugtrappen. Of andersom.

Fietsenmaker

Nou ja, al snel bleek dat één van die handels helemaal niets meer doet, dus voorlopig ga ik de versnellingen eerst maar eens laten afstellen bij de fietsenmaker. Kan ik meteen ook wat tips vragen over hoe je schakelt met zo’n fiets als deze.

De challenge van deze week – verwen je fiets – besteed ik dus uit aan de professionals. Maar ach, aan een Rolls Royce sleutel je óók niet zelf.

Rob Voorwinden

Weekuitdaging 20
Let op de kleintjes

Wat gaan we doen?

We gaan op de kleintjes letten! En daarmee bedoelen we niet de bonusfolder uitpluizen voor de beste koopjes. Nee, we gaan op zoek naar microplastics in producten die je dagelijks gebruikt, zoals tandpasta, douchegel en vershoudbakjes. Microplastics houden zich overal schuil waar plastic is. Onzichtbaar als ze zijn, dringen ze ongehinderd de natuur en onze voedselketen binnen. En daar gaan we deze week iets aan doen!  

Van een olifant gaan
we een mug maken!

Waarom?

Bij de term ‘schadelijk plastic’ zie je vast zwerfafval voor je, of de plasticsoep in de oceaan. Weinig mensen halen zich microplastics voor de geest. Logisch, want je ziet ze ook niet (of nauwelijks). Microplastics zijn superkleine deeltjes die zich hebben losgemaakt van het grotere plastic. Denk maar aan pluisjes van je nylon trui, glitters of de korreltjes in je scrub. Of zie ze als ministukjes plastic met een onzichtbaarheidsmantel.  

Doordat microplastics met het blote oog nauwelijks te zien zijn, hebben we niet door dat we ze opeten. Ook spoelen we ze nietsvermoedend via ons afvoerputje via het riool de zee in, waar de vissen ze inslikken en de weekdieren ze opnemen. En vergeet de planten niet: die kunnen microplastics via de wortels opzuigen. Zo glippen microplastics op allerlei manieren de voedselketen in. 

Mensen komen op deze manier per jaar met meer dan 100.000 microplasticdeeltjes in contact. Hoe schadelijk dat precies is, weten we nog niet. Bij het bewerken van plastic worden veel giftige stoffen gebruikt zoals weekmakers, stabilisatoren, kleurstoffen enzovoort. Krijgen we microplastics binnen, dan krijgen we dus ook gif binnen. Het minuscule plastic kan daarnaast ontstekingen veroorzaken en onze hormoonhuishouding en immuunsysteem beïnvloeden. Duidelijk is in ieder geval: microplastics in je lichaam zijn niet zomaar korreltjes in je lijf, maar serieuze bedreigingen.

Microplastics helemaal uit je leven bannen, is vrijwel onmogelijk. Ze zijn inmiddels zo ver doorgedrongen in onze maatschappij, dat we ze zelfs inademen. Microplastics zijn in ons bloed en ontlasting terug te vinden, en zelfs in de placenta van zwangere vrouwen. En het nare is: plastic vergaat niet.

Wat je wel kan doen, is direct stoppen met het gebruiken van producten waar microplastics in zitten.

Stap 1: herkennen

1. Herken producten in huis die ‘verdacht zijn’. Microplastics houden zich vaak schuil in de volgende producten:

  • Cosmetica zoals (vloeibare) make-up, oogschaduw, lippenstift  
  • Verzorgingsproducten zoals douchegel, deodorant, gezichtscrème, handzeep, shampoo, tandpasta en zonnebrand
  • Schoonmaakproducten zoals toiletreiniger, schuurmiddel, allesreiniger, afwasmiddel, vaatwastabletten
  • Wasmiddelen waaronder waspoeder, vloeibaar wasmiddel en capsules;
  • Tuinproducten zoals kunstmest
  • Verf en lak

2. Download de app 'Beat the Microbead’ en check het etiket van je verdachte product.

Deze app van de Plastic Soup Foundation helpt je supersnel om te zien of een product microplastics bevat. Dat doet hij door het etiket te scannen op diverse verdachte ingrediënten. Voel je kleine korreltjes in je bodywash of crème? Zie je minuscule glitters in je shampoo of tandpasta? Vermoedelijk microplastics. 

Er zitten zeker weten microplastics in als dit achterop staat: 

  • Polyethyleen (PE)
  • Polypropyleen (PP)
  • Polyethyleen terephthalaat (PET)
  • Polymethyl methacrylaat (PMMA) 
  • Nylon (PA). 

Stap 2: Actie!

1. Sta je op het punt nieuwe verdachte producten te kopen? Check het etiket met ‘Beat the Microbead’ en als die alarm slaat, dan laat je het natuurlijk staan. 

2. Producten gevonden in huis met code rood? Nu kun je twee dingen doen: opmaken en duurzame alternatieven kopen of radicaler en alles bij het restafval mikken. We voelen het zelf ook een beetje knagen. Als we alles weggooien, is dat dan geen verspilling? Maar zolang je die producten nog gebruikt, spoel je met elke afwas-, schoonmaak- of douchebeurt toch nog microplastics het milieu in. Daarom luidt ons advies kiezen om het weg te gooien.

Tips

Check je verzorgings- en schoonmaakmiddelen

Staan de ingrediënten van de ‘verboden lijst’ op het etiket van je cosmetica en verzorgingsproducten? Dan smeer je plastic op je huid of poets je je tanden met kleine stukjes plastic. 

Zelfde geldt voor schoonmaakmiddelen. In week 12 lieten we je al kennis maken met allerlei duurzame alternatieven.

Check maandverband en tampons

Over badkamerzaken gesproken: veel maandverband en tampons bevatten ook microplastics. De (individuele) verpakking is vaak van plastic en ook het touwtje en de gladde buitenlaag kunnen plastic bevatten. 

Gelukkig verschijnen er steeds meer plasticvrije en/of herbruikbare alternatieven. Denk aan de menstruatiecup of wasbaar menstruatie-ondergoed.

Glitter is litter

Glitter staat misschien leuk op kaartjes, in make-up en andere producten, maar het wordt gezien als een ecologische ramp. Het valt niet op te ruimen en al helemaal niet te recyclen. Als je hierbij stilstaat, zijn glitters dan nog zo feestelijk?  

Wees lief voor je kleding

Kleding slijt altijd een beetje tijdens het wassen. De vezels die daarbij loslaten, spoelen met het waswater weg. Bij natuurlijke materialen als wol en katoen is dat geen probleem, maar synthetische vezels zoals polyester, acryl en vooral fleece dragen bij aan de plasticsoep in zee. Wat te doen? 

  • Gebruik bij voorkeur vloeibaar wasmiddel. Dan laten er minder vezels los dan bij waspoeder.
  • Gebruik de droger zo min mogelijk en stop geen fleece in de droger. Spoel het pluis uit de wasdroger niet door de wc, maar gooi het in de afvalemmer.
  • Was synthetische kleding niet vaker dan nodig. Check of je kleren écht vies zijn of nog best een keer te dragen. Vaak frissen ze al op als je ze een nachtje buiten hangt, of voor het open raam. Het scheelt je een klusje, je kleding blijft langer mooi én je bespaart op water en elektriciteit. 
  • Koop alleen nog kleding van natuurlijke materialen, zoals katoen, bamboe, hennep of wol zijn prima. Liever geen polyester, acryl, nylon of lycra, want dat is plastic fantastic.

You’ve got to pump it up

Banden met de juiste spanning slijten minder snel. Pomp je banden daarom elke twee maanden goed op: zo zorg je ervoor dat er minder synthetisch rubber in de natuur belandt. Wissel ook op tijd je winterbanden. 

Wist je trouwens dat het ook veel veiliger en goedkoper is om met goed opgepompte banden te rijden?

Ga zorgvuldig om met verf

In alle soorten verf zit plastic, (yep, dus ook in verf op waterbasis). Door slijtage (afbladderen), schuren en het uitspoelen van kwasten en rollers in de gootsteen kan dit in het milieu terechtkomen. Dit kun je doen om dat tot een minimum te beperken: 

  • Spoel geen resten verf door de gootsteen, maar breng ze naar een afvalpunt.
  • Spoel kwasten en rollers niet onder de kraan uit. Wist je dat je ze tijdens een verfklus niet steeds hoeft schoon te maken? Je kunt ze makkelijk bewaren in een potje water of plastic zakje. 
  • Vang schuurstof op, er zijn bijvoorbeeld schuurmachines waar je een zakje aan kunt vastmaken waarin je het stof opvangt. En veeg stof dat op de grond valt op en gooi het in de vuilnisbak.

Drink verse thee, met of zonder ei

Vind jij die thee in piramidevormige theezakjes ook zo lekker? Misschien na deze alinea niet meer. Want uit onderzoek blijkt dat er via die zakjes miljarden stukjes microplastic en nanoplastic in je kopje thee terechtkomen. So much voor een ontspannen theemoment.  

  • Zweer de piramidevormige, plastic theezakjes af. Ook in andere theezakjes kunnen microplastics zitten, maar wel in mindere mate. Het allerbeste (en lekkerste!) is thee zetten met een thee-ei of verse munt, gember, brandnetels of waar je maar zin in hebt. 
  • Alle theezakjes gooi je na gebruik bij het restafval, niet bij het gft. 

Koop geen flesjes water 

Inkoppertje, maar water uit plastic flessen bevat volgens de WHO meer plasticdeeltjes. Eén keer investeren in en aluminium of glazen fles, vullen met kraanwater en je bespaart nog ook. (Da’s dubbel op de kleintjes letten.)

Verminder plastic in de keuken

Plastic bakjes zijn superhandig om verspilling tegen te gaan. Maar bij het opwarmen van kliekjes in die bakjes komen er microplastics vrij, die je met je opgewarmde prak binnenkrijgt. Ook plastic snijplanken vinden we verdacht. Denk maar eens aan al die groeven en sneetjes in zo’n plank: waar is dat plastic gebleven?

  • Heb je weleens aan glazen opbergbakjes gedacht? Of, helemaal duurzaam, gebruik gerecylclede glazen potten (van de mayo, augurken, jam, you name it) om je eten in te bewaren. Staat nog gezellig ook.
  • Houd je de plastic opbergbakjes? Schep je eten dan eerst op een bord, in een schaal of pan om het op te warmen. 
  • Kies voor een houten snijplank. 

Shop verpakkingsvrij

Waar plastic is, zijn microplastics. Hier zijn drie tips om zoveel mogelijk plasticvrij te kopen.

  • Neem zelf een verpakking mee (een broodzak bijvoorbeeld). 
  • Koop groenten en fruit los te kopen (bijvoorbeeld bij de boer of op de markt). 
  • Als je online spullen of kleding bestelt, mail het bedrijf in kwestie dan of het zonder plastic verpakking verstuurd kan worden. Dat is namelijk mogelijk, door het bijvoorbeeld in papier te wikkelen of via RePack te versturen. Hoe meer mensen zich uitspreken tegen plastic, hoe groter de kans dat bedrijven er iets aan gaan doen. De klant is immers koning.

Beloning

Met dank aan Eveline Praal van Stories by Praal voor de tekstbewerking.

 

Woke - column week 20

We gaan deze week onze verzorgings- en schoonmaakproducten doorlichten op microplastics. En dat is een eitje. Want ten eerste bestaat er een heel handige app voor, en ten tweede ben ik snel klaar want als oude witte man gebruik ik nogal weinig verzorgings- en schoonheidsproducten.

Goed, ik douche elke dag en ik gebruik braaf een deodorant, maar zalfjes, schrub-dingetjes, beauty-gedoetjes en welness-cremèpjes: zie ‘oude witte man’.

Seepje

Dus snel ter zake: in welke van de producten die wél gebruik, zitten die verrekte microplastics? Dat blijkt reuze mee te vallen. De handzeep van Seepje bevat er – logisch – niet eentje (want Seepje is een milieuvriendelijk merk).

Shampoo gebruik ik niet (want: kale kop), maar ik ben wel een grootverbruiker van scheercrème en zonnebrandcrème (wederom: kale kop). En de scheercrème van De Vergulde Hand en de zonnebrandcrème van Nivea komen goed door de keurings-app.

Tandpasta

Mijn floss is ook OK, de tandpasta is echter een dingetje. Want ik koop doorgaans de pasta die in de aanbieding is, dus hebben we nogal eens verschillende soorten in huis. De ‘Colgate Triple Action Xtra’ is prima, maar in de ‘Colgate MaxFresh’ blijkt de verdachte stof ‘PEG-12’ te zitten. De effecten van die stof op het milieu zijn nog niet bekend, daarom is deze tandpasta volgens de app een twijfelgeval.

Cyclomethicone

Ook in Sanex deodorant zitten wat stoffen waarvan het effect nog onbekend is (PPG-15, Cyclomethicone, Steareth-2 en Steareth-21, voor als het je wat zegt) (mij niet). Het enige product dat hier echt schadelijke microplastics bevat – en waarbij de app dus op rood springt - is de Palmolive Handzeep.

Eco-blokjes

Verder heb ik gelijk ook even de schoonmaakmiddelen voor in huis gescand. Want jullie moeten niet denken dat ik als man mijn handjes nooit laat wapperen in het huishouden: ik ben echt heus wel een beetje geëmancipeerd hoor. Of ‘woke’, zoals dat tegenwoordig schijnt te heten.

Maar goed, ook de schoonmaakmiddelen blijken geen microplastics te bevatten. De eco-vaatwasblokjes van de AH zijn natuurlijk in orde, zoals je mag hopen van blokjes waar ze ‘eco’ op zetten. Maar ook gewone blokjes in een grote gifgroene plastic doos komen, verrassend genoeg, door de keuring.

Robijn

Verder lees ik vaak dat er in wasmiddelen veel microplastics zitten, dus ik hield mijn hart vast bij het scannen van Robijn Colour en Robijn wasverzachter - maar de app bleef groen. En de allesreiniger en het afwasmiddel van Seepje waren, zoals je weer mag verwachten, in orde.

Dus mijn opdracht voor deze week is: geen Palmolive handzeep en geen Colgate MaxFresh meer kopen, en een andere deodorant zoeken. Dan ben ik dus snel klaar. En ik geef toe: heel erg ‘woke’ is het niet, om een ouwe witte man te zijn.

Maar wel makkelijk.

Rob voorwinden

 

Weekuitdaging 19
Sla 'm tot moes

Wat gaan we doen?

Moestuinieren is in. En eerlijk is eerlijk, zoals moesmeisje Kim beaamt in het filmpje is de Albert Heijn daarin voor haar een flinke aanjager geweest. Wat ons betreft waren de AH-moestuintjes een verademing na de plastic troep zoals muppets, wuppies, beesies en mini’s. Maar is het jou ook wel eens gelukt een echt plantje laten groeien uit zo'n moestuintje of uit een zakje zaadjes??

Deze week krijg je een (nieuwe) kans. Je maakt in een ommezwaai zelfs je eigen saladebar!

 

Leer je eigen
boontjes doppen!

Waarom?

Met de handen in de aarde! Zelf je sperzieboontjes en courgette zaaien, water geven en oogsten maar. Even lekker ontspannen naast alle drukke werkzaamheden met de computer. Uit je hoofd en in je lijf. Je eigen (biologische) groenten verbouwen is niet alleen super zen, het is ook echt gezonder. Het wroeten in aarde verhoogt je weerstand. En het geeft meer bewustzijn van en respect voor ons voedsel. Respect ja, want het kost veel aandacht en liefde om uit dat ene zaadje een plant te laten groeien waar je uiteindelijk ook van kunt oogsten. Slakken die op de loer liggen. Teisterende droogte. Te veel of te weinig zon of voeding?  Als het je lukt om uiteindelijk je eigen groente te oogsten, dan geeft dat zo’n kick! Woeha!

Kleine stap

Je gaat jouw mini-moestuintje maken! Met de simpele beginnerstips van Moesmeisje maak je heel eenvoudig je eigen saladebar. Mmmm. Het enige wat je nodig hebt: pluksla-zaadjes, (biologische) potgrond en een pot of bak.  En natuurlijk een gieter om ze bij droog weer water te geven. Na zes weken kun je al oogsten! Tip: knip pluksla een paar centimeter boven de grond af en het groeit gewoon weer aan. Zo kun je er maandenlang van oogsten. En teel je liever  komkommer of andere groenten? Hou je dan vooral niet in. Je kunt van alles in pot en bak telen.

Grotere stap

Altijd al een stukje grond in je tuin willen vrijmaken voor een moestuin? Deze week ga je het doen. Yes! In dit webinar leer je stap voor stap hoe jij jouw eigen moestuin begint. Met alle tips voor een gezonde bodem, de juiste zaden en tuingereedschap en natuurlijk om slakken te weren. Klaar voor het grote werk? Durf jij de bloemkool aan?

Tips en achtergronden

Aan de slag in de moestuin? IVN geeft uitleg.

Heb je alleen een balkon? Moesmeisje geeft een webinar voor een moestuin in potten. Het kan!

De voordelen van een eigen moestuin op een rijtje.

Beloning

Met dank aan Kim Nelissen (moesmeisje) van tekstbureau KimTikt.

 

Moestuin - Column week 19

Rob Voorwinden

 

 

 

Weekuitdaging 18
Week van de arbeid

Wat gaan we doen?

Je bent thuis misschien al lekker duurzaam bezig. Je hebt weinig afval, recyclet het zo goed mogelijk. Je eet misschien vegetarisch en let op je energieverbruik. Maar hoe zit dat eigenlijk op je werk?

Veel mensen letten er daar een stuk minder op. Staan uren in de file. Scoren nog snel een bakkie met saucijzenbroodje op het station. Huppakidee, afval weg ermee. En op het werk staan de lichten altijd aan en je hebt maar één prullenbak onder je tafel…Tja, wat doe je eraan?

Het is ook best lastig, want je bent in jouw duurzaamheidsambitie misschien afhankelijk van je baas of van je collega’s. Tenminste, dat denk je. Weet dan dat steeds meer werkgevers het hoofd breken over hoe ze energie en grondstoffen kunnen besparen, en hoe ze ervoor kunnen zorgen dat werknemers gezonder eten, en meer bewegen. Simpelweg omdat het hen veel geld bespaart.

Duurzaamheid op het werk is al lang niet meer iets voor gekkies. Het is financiële noodzaak en zal ook steeds meer met wetgeving worden bedongen.

1 mei is de dag van de Arbeid. Weet jij wát er dan gevierd wordt? Vast niet! Het voert terug naar het begin van de achturige werkdag, die eind 19e eeuw wereldwijd werd bejubeld. Een mijlpaal! Mensen gingen weer met meer zin naar hun werk.

Maar zijn we daar nu eigenlijk nog steeds zo enthousiast over? De 9 tot 5 mentaliteit staat inmiddels vaak synoniem aan weinig zeggend en demotiverend werk. Bijna anderhalve eeuw later zijn we wel toe aan iets nieuws! We vieren deze week De week van de arbeid. De week van betekenisvolle en duurzame arbeid…

 

van 9-5 mentaliteit?
ik ga voor 10-3!

Bullshitbaan

En er is meer aan de hand. Want nu we in onze welvaart haast alles voor handen hebben, wordt zingeving, kwaliteit van leven en geluk steeds belangrijker. Uit onderzoek blijkt dat bijna 40% van de Nederlandse hoogopgeleide werknemers vindt dat hun hun job overbodig is, en niets zinvols toevoegt aan de maatschappij.

Een bullshitbaan dus! Een baan die slecht is voor je mentale gezondheid en bovendien vaak oersaai. Je raakt er gedemotiveerd en gedeprimeerd van. Het kan leiden tot een bore out en andere vormen van ongeluk. En de wereld, die wordt er ook niet beter van. 

We werken gemiddeld 80.000 uur in ons leven. Laten we met die tijd iets leuks en nuttigs doen. Voor onszelf en voor de wereld!

Kleine stap

Of je nu thuis werkt of op kantoor, met een paar simpele ingrepen kun jij de milieudruk helpen verkleinen. Drink je koffie? Koop dan biologisch en Fairtrade en neem natuurlijk je eigen mok ipv bekertjes. Gebruik je veel papier? Zorg voor duurzaam papier, print zo min mogelijk, liefst zwart-wit en vanzelfsprekend dubbelzijdig. Recycle je afval op kantoor en in je werkkamer. Hieronder helpen we je graag verder op weg.

Met 52 tips voor duurzaamheid op de werkvloer! Download ze hier. 

Start jouw eigen duurzaamheidsbeweging op je werk. Vind een paar gelijkgestemde collega’s en stap naar je baas. Wedden dat hij/zij open staat voor een gesprek? Of ben je zelf de baas en zoek je hulp om een interne en praktische duurzaamheidscampagne te organiseren? Om een duurzaamheidsvisie te ontwikkelen voor je bedrijf?  Neem dan contact op met ons op via [email protected]. Wij hebben het programma '52 Weken Duurzaam voor op de werkvloer' ontwikkeld en helpen je graag verder. 

Grotere stap

Ben je op zoek naar meer zingeving in je huidige werk. Of twijfel je of een andere baan misschien beter bij je zou passen? In een interview met 52 Weken Duurzaam leggen Marieke en Pleuni uit waarom zij BetekenisBaan.nl zijn gestart. Kijk het interview hier terug. Of lees dit artikel: https://maatschapwij.nu/blogs/betekenis-baan/

Op maandag 8 mei van 19.30-21.30 uur organiseren zij voor jou de gratis online workshop ‘In 3 stappen naar betekenis in je baan’. Meld je hier aan. 

In deze interactieve workshop ontvangen wij je vanuit 52 Weken Duurzaam en introduceren we ons programma 'Duurzaam op de werkvloer'.

Vervolgens neemt Marieke van BetekenisBaan je mee in hoe jij positieve impact maakt in je (huidige) werk.  Je krijgt de handvatten om te ontdekken wie je bent en wat jij belangrijk vindt. Zo ontdek je waar jij een betekenisvolle bijdrage aan wilt leveren waardoor je sneller kansen ziet die hierbij aansluit. Er wordt gebruik gemaakt van de drie fases van de Waardevol Werk-methode: Purpose, Potential & Plan.

Purpose: Ontdek welk maatschappelijk probleem jij wilt helpen oplossen en vorm je betekenisvolle visie.

Potential: Leer waar je goed in bent en wat belangrijk voor je is, zodat je jouw potentieel kunt benutten in je betekenisbaan.

Plan: Bepaal wat jouw voorwaarden zijn voor je werk, ontwikkel jouw strategie voor verandering en vertaal deze naar concrete acties.

52 tips voor duurzaamheid op je werk

-----download hier!

ENERGIE/GAS 

1 GA VAN HET GAS AF 

Houd je warm en isoleer je kantoor. Installeer zonneschermen, bedenk alternatieven voor de airco. De verwarming lager en een warme trui aan. 

2 BESPAAR ENERGIE 

Doe lichten uit, haal apparatuur van stand-by, vervang gloei en spaarlampen voor Led-lampen. Check oude apparatuur op energieverbruik en vervang bewust. 

3 VERMINDER WARM WATERVERBRUIK 

Neem je eigen gedrag onder de loep. Kan het ook met koud water? 

4 WEK DUURZAME ENERGIE OP
Leg zonnepanelen op je dak, installeer een zonneboiler, of koop groene stroom in. 

VOEDSEL

5 VERSPIL GEEN/MINDER VOEDSEL 

Reduce (slimme inkoop), reuse (als iets over is, maak er iets anders van), recycle (scheid je afval) of rot (composteer) 

6 EET GEZONDE EN PLANTAARDIGE VOEDING Organiseer een vega(n) themaweek of standaard dag(en) in de week. Zorg bijv. voor biologisch fruit bij de koffiecorner. 

7 EET LOKAAL EN UIT HET SEIZOEN
Hierdoor verminder je de vervoerkilometers van je eten en bespaar je een hoop CO2. 

8 DRINK DUURZAME KOFFIE EN THEE
Koop fairtrade en met milieukeurmerk. Is er iemand die de koffiedrab kan hergebruiken (voor bijv. paddestoelenkweek)? 

HET GROENE GESPREK

9 LAAT JE STEM HOREN 

Hoe actief is de OR? Richt je eigen duurzaamheidsbeweging op, organiseer een duurzaamheidscafé. Zet een positieve toon. 

10 GEEF COMPLIMENTEN
Zet mensen die het goede voorbeeld geven in de spotlights. Geef ze complimenten en beloon ze. Vier de successen met elkaar. 

11 LUISTER EN VRAAG DOOR 

Ga het gesprek aan met elkaar. Maar let op: Geen wijzend vingertje. Met de duim omhoog... 

12 WEES EERLIJK
De weg naar een duurzamere leefstijl is a bumpy road. Hou vol, wordt niet rigide. Wees eerlijk over je guilty pleasures en klimaatspagaten. 

GROEN 

13 VERGROEN JE BUITENRUIMTE
Heb je een bedrijfstuin? Ga tegelwippen en verhoog de biodiversiteit. Maak je tuin dit jaar eens niet winterklaar. Is een moestuin wat voor jou? 

14 KIJK NAAR JE OMGEVING
Je kunt verder kijken dan je eigen tuin. Werk samen met bedrijven in de buurt voor vergroening van de wijk. 

15 LET OP JE NATJE EN DROOGJE
Watertekort of wateroverschot; maak je bedrijf klimaatbestendig. Vang regenwater op, creëer een wadi, een groen dak. Gebruik minder leidingwater. 

16 WEES LIEF VOOR DIEREN
Welke diersoorten kun jij helpen in jouw omgeving? Creëer bijv. rommelhoekjes voor de egel. Maak vogelkastjes of een insectenhotel. 

MOBILITEIT 

17 RIJ MINDER AUTO (EN PAK DE FIETS OF OV) 

Is er een stimulerend fietsenplan of OV- beleid?Elektrisch rijden en minder vliegen?! 

18 MAAK MEER AFSPRAKEN ONLINE
Sinds Corona natuurlijk doodgewoon, minder vervoer, meer Zoom! En het is efficiënt ook. 

19 BEWEEG EN BLIJF FIT
Neem de trap ipv lift, maak een groen ommetje in pauze. Doe eens een wandeloverleg ipv zitoverleg. Zitten is het nieuwe roken! 

20 WERK VAKER THUIS
Kun jij buiten de spits naar je werk of af en toe een dagje thuis werken? 

DUURZAME INZETBAARHEID/WERKPLEZIER

21 BEN JE BLIJ? 

Hoe is jouw energiebalans. Zit je op de goede plek? Heb je doorgroeimogelijkheden, ruimte voor ontwikkeling? Ruimte om... jezelf te zijn? 

22 WAT IS JULLIE BEDRIJFSCULTUUR? 

Wat zijn je werktijden, hoe wordt er vergaderd? Is er ruimte voor verandering, out of the box ideeën? Wat kan er duurzamer? 

23 VIER EEN FEESTJE 

Doelen gehaald? Vier je succes! Bedenk een duurzame beloning. 

24 CREËER EEN GEZONDE WERKOMGEVING 

Met voldoende ventilatie, werkplekken bij daglicht, mooie planten, ergonomische bureaustoelen en tafels om ook staand aan te kunnen werken... 

CIRCULAIR

25 ANALYSEER JE AFVAL (EN BEPAAL JE BESPAARDOELEN)
Als je weet welke afvalstromen je het meeste hebt, kun je beginnen met het organiseren van bespaardoelen. 

26 REFUSE, REDUCE, REUSE, RECYCLE EN ROT 

De 5 R’en als geheugensteuntje bij alles wat je doet. Op weg naar Zero waste! 

27 STOP MET WEGWERP. HERGEBRUIK! 

Met eigen mok naar je werk? Een flesje water mee in de trein of auto? Onderzoek waar jij wegwerpzooi kunt vervangen. 

28 VOORKOM ZWERFAFVAL EN RUIM HET OP 

We verliezen het vaak per ongeluk. Door zwerfafval op te ruimen help je een ander. En de natuur. Raap iedere dag 2 stuks zwerfafval tijdens je ommetje. 

INKOOP (EN VERKOOP)

29 WERK SAMEN MET DUURZAME PARTNERS 

Welke eisen stel jij aan je opdrachtgevers en -nemers. Investeer je in continuïteit en duurzaam relatieonderhoud? 

30 KOOP DUURZAAM IN EN DEEL 

Duurzaam toiletpapier, papier, pennen en nietmachines... Wat hebben we echt zelf nodig aan kantoorsupply? Wat kunnen we met elkaar delen? 

31 GEEF DUURZAAM WEG 

Relatiegeschenken en kerstpakketten; koop duurzaam in en geef het goede voorbeeld. Of vervang een cadeau voor een ervaring. 

32 GEBRUIK MINDER PAPIER 

Printpapier, flip-overs, verpakkingskarton Hoe kun jij zorgen voor minder papierverbruik?
moeten we nog wel printen? Wat zijn alternatieven? 

BETEKENISVOL WERK

33 DRAAG BIJ 

Wat doet jouw bedrijf voor een betere wereld? Direct of indirect? Wat kun je bedenken op je werk om meer zingeving te creëren met elkaar? 

34 MAAK POSITIEVE IMPACT
Wat draag jijzelf bij? Vergroot jouw invloed erop! Formuleer jouw purpose, potential & plan dmv de ‘waardevolle werkmethode’. 

35 ONTWIKKEL JE 

Creëer budget voor (persoonlijke) groei. 

36 VERANDER GEWOONTES 

Dit jaar een zelfgemaakte kerstboom? Een duurzaam kerstpakket? Ben jij een leider en durf je het goede voorbeeld te geven? 

GEBOUW EN ONDERHOUD

37 MAAK DUURZAAM SCHOON 

Niet alleen zijn veel gebruikte schoonmaakmiddelen heel slecht voor het milieu, maar ook nog eens voor je gezondheid. 

38 CHECK INSTELLINGEN EN TEVREDENHEID 

Een gezond binnenklimaat creëer je door de juiste afstelling van ventilatie, verwarming en lichtinval. Check deze regelmatig voor optimalisatie en tevredenheid bij medewerkers. 

39 REPAREER WAT STUK IS 

Is er iets kapot? Kan het worden gerepareerd? Zo niet, kan het tweedehands/refurbished worden vervangen? Laatste optie is een duurzame nieuwe aanschaf. 

40 BEHEER JE GEBOUW 

Pleeg duurzaam onderhoud binnen en buiten, aan vloer, kozijnen en beglazing. 

COMPUTER EN DATA

41 RUIM OP 

Ruim je harde schijf op, gooi mails weg. Minder data scheelt veel energieverbruik. En een opgeruimde computer geeft meer overzicht. 

42 ZET NIET OP STANDBY 

Heb je stekkerblokken met aan- en uitknop? 

43 CHECK JE WEBSITES 

Is jouw website oud of traag? Een lichte, opgeruimde site is sneller en energiezuiniger. 

44 GOOGLE NIET 

Check het gebruik van programma’s en apps op energieverbruik. Ecosia is een groen alternatief voor Google. 

VISIE EN DOELEN

45 BEREKEN JE CO2-FOOTPRINT 

Verdiep je in de problemen. Waar kun je de meeste impact maken, maak er een wedstrijd van. 

46 ANALYSEER JE KANSEN 

Voordelen van verduurzaming zijn legio, benoem ze, dan hou je het beter vol. Maak het SMART. 

47 ZET KLEINE STAPJES 

Zie door de bomen het bos, probeer en neem actie, maak het niet te groot in één keer. 

48 MAAK GOEDE VOORNEMENS 

Stel doelen, maak ze publiekelijk tijdens bijvoorbeeld de nieuwjaarsreceptie. 

GELD

49 SPAAR GROEN 

Waar belegt jouw pensioenfonds? Vraag ernaar. 

50 BANKIER, BELEG EN VERZEKER GROEN 

Is het tijd om over te springen naar een andere bank of verzekeraar? 

51 KOOP JE SLECHTE GEWETEN AF 

Compenseer je uitstoot (door vliegen), doneer aan goede doelen. 

52 ZET JE BONUS IN! 

Wat ga je voor leuks doen met je bonus? Zet hem duurzaam in! 

Beloning

 

 

Accountant - Column week 18

Mijn vader – de grote held in mijn leven – werkte veertig jaar als accountant bij een grote verzekeringsmaatschappij. En hij heeft zijn werk nooit echt leuk gevonden. Op mijn vraag of dat niet vreselijk zonde is, is zijn antwoord dat het idee dat je werk bij je moet passen, dat werk iets is waarin je je moet kunnen ontplooien, dat je werk in lijn moet zijn met je idealen, echt een nieuwerwetsche uitvinding is. Vroeger moest je gewoon een baan hebben om je brood te verdienden voor je gezin – einde verhaal.

Gelukkig heb ik werk dat wel bij me past. Als journalist kan je verhalen schrijven over dingen die volgens jou scheef zitten, en bij een vakbond kom je op voor andere mensen. Dus als journalist bij een vakbond heb ik eerder een tevéél aan zingeving dan te weinig.

Warmte

Maar goed, ook bij een vakbond kan het altijd beter. Zo doen mijn collega’s en ik hun best om geen kartonnen bekertjes meer te gebruiken van de koffieautomaat. Ik neem een stenen beker mee van thuis, maar zo’n stenen beker trekt meteen de warmte uit je – toch al niet al te hete - automatenkoffie. Dus dan drink je de hele dag halflauwe bakken.

Boycot

Gelukkig heb ik ook een stevige herbruikbare plastic beker, gekocht bij een grote Amerikaanse koffieketen. Daar kom ik vaak – tenminste, bij de Nederlandse vestigingen – totdat ik van een vriend hoor dat die gasten in ons land geen cent belasting betalen. Dus besluit ik van de ene op de andere dag om die zaak te boycotten. Wat ontzettend jammer is, want hun latte macchiato en ook hun tschai latte zijn echt van hemels niveau.

Netjes

Ik vertel het aan mijn vader, die goedkeurend knikt want hij is ook van eerlijk en rechtvaardig en netjes je belasting betalen en zo – ik heb het niet van een vreemde. Bovendien, zo reken ik zelf eens uit, scheelt die koffie-boycot me een bak geld. Want die Amerikanen zijn lekker maar echt ontzettend duur.

Tja, ik blijf de zoon van een accountant.

Duurzaamheidsbril op de werkvloer - Column week 18

Door mijn werk kom ik op veel verschillende kantoren en als er tijd en ruimte voor is, dan zet ik mijn duurzaamheidsbril op. Ik neem je mee langs een paar van mijn ervaringen. 😉

Welkom op kantoor

Bij binnenkomst op dit kantoor in Den Haag vallen me meteen de grote, groene (echte!) planten op én de afvalscheidingsbakken. Een mooie ontvangstruimte met verschillende soorten zitjes en warme kleuren en natuurlijke materialen. Een schommelstoel, een lekkere luie bank, leuke tafeltjes en op de bar een grote bak fruit. Ja, zo’n groene en gezonde werkomgeving, dat doet de kantoor-mens goed. 

💡 Groen op kantoor is niet moeilijk, wel fijn!

500 en meer

Vorig jaar was ik betrokken bij de organisatie van een groot evenement en met één simpele vraag heb ik ervoor gezorgd dat de lunch op dat evenement (met 500+ deelnemers) vegetarisch was. Een kleine actie met een mooi resultaat. In m'n eentje moet ik bijna 1,5 jaar vegetarisch eten voor een vergelijkbaar resultaat 😉

💡 Stel een vraag en maak impact!

Gezellige kerstborrel

Stel je voor: een kerstborrel met bijna 100 mensen. Het is onwijs gezellig, lekkere hapjes, mooie speech van de CEO. En… het is snikheet. Ik vraag of de verwarming wat lager kan (hij staat op 21?!), maar dat gaat niet, want het wordt centraal geregeld voor het hele pand (17 verdiepingen). Mijn duurzame hart bloedt, wat een energieverspilling!

En dit zie ik vaker: centraal geregelde verwarming, ramen die niet open kunnen, slechte ventilatie. Slecht voor de gezondheid en heel slecht voor de portemonnee. En we zijn thuis nu toch allemaal gewend om het wat frisser te hebben? En voor de hersens is het toch beter als het niet te warm is?

Wat ik deed? Even niets, want het was de kerstborrel en ik was gast. Geen goeie timing zeg maar. Staat de verwarming bij jou op kantoor te hoog, dan kun je dat natuurlijk aankaarten. Dit verzoek kan de werkgever toch alleen maar goedkeuren, want het scheelt geld?!

💡 Dat kan lager!

Zoveel broodjes……

Het is lunchpauze van een bijeenkomst, die ik faciliteer. Een buffet met lekkere broodjes en soep staat klaar. Maar…. de helft van de mensen die verwacht werd is, zonder afmelden, niet gekomen. Er blijven dus gigantisch veel (gesmeerde) broodjes over en die zullen weggegooid worden, dat moet van de warenwet. Grrr… ik krijg buikkramp bij het idee. 

We mogen wel de schaal mee naar onze vergaderzaal nemen en tijdens het middagprogramma gaan nog een paar broodjes op. Verder vraag ik zakjes, zodat mensen het mee naar huis kunnen nemen. 

💡 Geef de juiste aantallen door en voorkom verspilling! 

Werk druk, druk werk? 

Ik heb een afspraak met een manager bij een leuke organisatie. Bij binnenkomst op het kantoor ziet ze me en zegt ‘ik moet even iemand bellen en dan kom ik’. Even later zet ze zich naast mij aan tafel, maar binnen een minuut gaat de telefoon en loopt ze de kamer weer uit om dit gesprek te voeren. Gaat lekker zo. Ze komt gestrest op me over en ze werkt er net? Oef, zou dit de sfeer hier zijn?

Er blijken echt heel veel vacatures te zijn en tja, alles moet gedaan worden, dus werkt iedereen zich een slag in de rondte. Ik vraag me af hoe lang zij en haar collega’s dit volhouden? Klinkt niet heel gezond en duurzaam. 

Een dag later in een andere organisatie ben ik uitgenodigd om een workshop ‘van werkdruk naar werkplezier’ te geven en hebben we een mooi gesprek over het belang van pauzes, op de rem trappen, vertragen. Over het belang van een goede balans tussen energiegevers en energievreters. En dat dat betekent dat je keuzes moet maken, als individuele medewerker, als manager, als directie…

💡 Werkdruk ombuigen naar werkplezier? Maak keuzes!

Doortje ‘t Hart

Weekuitdaging 17
Ga op avontuur in eigen land

WEEK 17 : Wat gaan we doen?

Het is vakantie!!

Je bent úúúren aan het reizen met de auto of het vliegtuig.
‘Zijn we er al?’
‘Ik moet plassen!’
‘Waar zijn onze paspoorten eigenlijk?’
En vervolgens: de deceptie. Jullie Airbnb à la Chateau Meiland, blijkt toch meer een Chateau ‘Mweh’land. Heb je daar nou dat hele eind voor gereisd?

Goed nieuws: om écht leuke plekken te ontdekken, hoef je niet ver te reizen. Dat scheelt heel wat kilometertjes en dus CO2-uitstoot. Ga op avontuur zonder uren achter het stuur! Ga op avontuur in eigen land.

 

Van vliegschaamte
naar treintrots

De stap

We geven je een berg tips, zodat jij geïnspireerd raakt om jouw onvergetelijke én duurzame vakantie in eigen land te plannen. En dat allemaal op maximaal drie uurtjes rijden. Da’s pas ontspannen! 

Doe een huizenruil of leen kampeerspullen van je vrienden. Fiets of wandel van de ene yurt naar de andere boomhut. Ga liften of boek een rit te paard langs de kust. Stap in een kano of ga schatzoeken. Vind de onontdekte plekjes van de Nederlandse natuur of pareltjes van dorpen. Bezoek één van de vele hippe pop-up campings of yoga-retreats. Wees creatief en kijk je ogen uit. 

Van Bali naar de Biesbosch. 
De Bollenstreek is het nieuwe Bolivia .
Move over Bourgogne, op naar Bourtange!

Ennuh mis je iets in je campinguitrusting? Koop het niet nieuw, zet je vraag in de burenapp of leen het van vrienden.

Tips voor droombestemmingen in eigen land

  • Geïnspireerd door onze roadtrip in het filmpje door Noord Nederland? Zie hier de hele route met toelichting.
  • Voor een bijzondere reis hoef je niet ver te reizen. Ontdek Nederland en België, individueel en in kleine groepen. Tijdens de microavonturen ga je naar buiten en laat je de dagelijkse sleur achter je. Zie: www.avontuurdichtbij.nl
  • Vakantie zonder vliegen, check deze: https://betterplaces.nl/vakanties-zonder-vliegen
  • Van zeepaardjes kijken tot een bergwandeling maken. Het kan in ons eigen kikkerlandje! Zoek jij nog inspiratie voor een dagje uit? Ontdek hier 7 prachtige plekken in Nederland die de moeite waard zijn om te bezoeken.
  • Laat je inspireren door deze 8 vakantietips voor topbestemmingen in eigen land.
  • Op deze site delen reizigers tips over activiteiten en locaties met een positieve impact op mens & planeet. Superleuk!

Tips voor natuurvakanties en de leukste natuurhuisjes

  • Vind hier jouw natuurhuisje op dat allermooiste en afgelegen plekje. 
  • Zoek bij Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten naar de mooiste woningen of campings in de mooiste natuurgebieden.

Tips voor festivals en hippe campings

  • Kijk hier welke campings de show gaan stelen in camping- en glampingland.
  • Check de festival-agenda om er even helemaal uit te zijn. 

Tips out of the box

  • Ruil je huis of camper. Of bekijk een van de vele sites waar mensen hun huizen en campers aanbieden.
  • Pas op iemands huis. Kijk op de huizenoppassite wie er op zoek is. Of vraag vrienden en familie of je hun huis mag ‘housesitten’. 
  • Doe eens gek: huur een caravan en ga ermee liften :-). Laat je inspireren door het project ‘Trekhaak gezocht’.
  • Naar Siberië, Polen en Lissabon op één dag? Geen probleem, zo’n wereldreis in eigen land. Check hier de roadtrip langs 15 buitenlandse plaatsnamen in Noord-Nederland.
  • Ga schat zoeken!  Overnacht bij een boer. Maak een ezel trektocht. Leer eindelijk surfen. Loop het Pieterpad. Ach, er zijn gewoon teveel leuke dingen om te bedenken. Veel plezier!

Beloning

Met dank aan Veertje Heemstra van The Copy Club voor de tekstbewerking.

Stacaravan - Column week 17

Ik ben Rob, en ik heb een stacaravan.

Tja, dat had je me tien jaar geleden echt niet horen zeggen. Want als er één woord oubollig, burgerlijk, suf en seksloos is, is het natuurlijk wel ‘stacaravan’.

New York

Nee, vakanties moeten avontuurlijk zijn! Thailand, Peru, China en daarvoor héél en héél veel Amerika. Ik heb dat land gezien van New York tot Los Angeles, van het zuidelijkste puntje van Texas tot het noordelijkste puntje van Washington state. Om de hoeveelheid co2 te compenseren die ik met al die vliegreizen over de wereld heb uitgestoten, moeten niet alleen ik maar ook mijn kinderen en de kinderen van hún kinderen hun hele leven lang op streng veganistisch dieet.

Pied-a-terre

Maar goed, je wordt ouder, je krijgt kinderen en dan merk je dat zo’n stacaravan als pied-a-terre (nog zou oubollig woord) aan zee z’n voordelen heeft. Want de kinderen vinden het heerlijk en zoals elke ouder uit ervaring weet: kinderen blij, jij blij. (Kinderen niet bij? Welkom op de onderste etage van de hel).

En zelf vind ik het ook best lekker, zo’n stacaravan aan zee, om regelmatig even uit te waaien en zomervakantie te vieren. En Nederland is best mooi, en het is bovendien reuze duurzaam natuurlijk: zo’n vakantie zonder vliegen of duizenden kilometers autorijden.

Cruise

Maar Amerika blijft trekken. New York – wat zou ik dáár graag nog eens naar toe gaan (voor de vierde keer dan). Maar ja, hoe doe ik dat op een verantwoorde manier? Vliegen en dan je co2-uitstoot afkopen vind ik geen optie. Dat is hetzelfde als iemand een klap verkopen en daarna een pleister voor hem halen. Dus dan maar varen? Na wat Googelen kwam ik terecht bij een ‘freighter cruise’, waarbij je een hut op een vrachtschip boekt. Dan vaar je in pakweg een week naar New York.

Wifi

En ja, zelf zou ik dat best wel prettig vinden. Een hele week lang de tijd om over zee te staren, om alle boeken te lezen die nog op mijn lijstje staan, om eindelijk eens driehonderd uur aan vakantiefilmpjes terug te snoeien tot een film van een half uurtje waar je wèl naar kijkt. Maar met drie kinderen in een hutje op een vrachtschip zonder wifi, een week lang? Zie mijn eerdere opmerking over de onderste etage van de hel.

Duurzaam

Dus moeten mijn vrouw en ik nog rustig afwachten totdat het grut is uitgevlogen. Daarna staat niets ons meer in de weg om duurzaam naar New York te reizen. Nou ja, behalve het woord ‘cruise’ dan – want als er nou íets bejaard klinkt… Maar goed, we hebben nog zo’n tien jaar om aan het woord te wennen.

In onze stacaravan.

Rob Voorwinden