Weekuitdaging 46
(S)meer is minder

WEEK 46 : Wat gaan we doen?

Deze week gaan we het hebben over verzorgingsproducten. Crèmes, douchegels, shampoos, nagellak en scheerschuim. We smeren wat af met zijn allen. Maarre geldt hiervoor ook niet… (s)meer is minder? 

Want hoeveel hebben we eigenlijk nodig en hoe belastend zijn die producten voor het milieu? Heb je dat ene speciale oogserum écht nodig (we kijken nu vooral even naar de vrouwelijke groendoeners onder ons)? En hoeveel verschillende flesjes parfum staan er op de plank?

 

Wie mooi wil zijn moet pijn lijden?
Uhh en de aarde dan!

Waarom?

Al die producten kosten natuurlijk grondstoffen en energie om te maken. En in veel zeep, crèmes en lippenstift wordt palmolie gebruikt, waar veel landbouwgrond voor nodig is en bomen voor worden gekapt. Heeft jouw ieniemienie lippenbalsem daar echt een aandeel in? Helaas wel: zo’n 20% van de totale palmolieproductie wordt gebruikt voor verzorgingsmiddelen. En, we hebben het er hier eerder over gehad in week 18, veel producten zoals scrubs en tandpasta bevatten microplastics, die bijdragen aan de plastic soep. Daarnaast zijn de drijfgassen in spuitbussen en oplosmiddelen in nagellak, parfum en aftershave schadelijk voor het milieu. En tot slot zijn de verpakkingen van al deze producten zelden goed recyclebaar.

Maar er is nog een belangrijke reden om minder te smeren en spuiten. Jouw eigen gezondheid! Aan sommige producten kun je zelfs verslaafd raken. Zo wordt je haar bijvoorbeeld veel sneller vet als je het vaak wast. Probeer maar eens een tijdje te stoppen en je zult zien dat je hoofdhuid zich herstelt, je haren glanzender en gezonder worden. Wist je dat er een heuse No-poo (geen shampoo) beweging is? Kijk hier eens of het wat voor je is!

Moeten we dan vanaf nu maar massaal met vette haren en zwetende oksels over straat? Zeker niet! We geven je deze week een kleine, grotere én een grote stap. Om verzorgd én verantwoord voor de dag te komen!

Kleine stap: duurzame verzorgingsproducten

What a time to be alive. Er zijn tegenwoordig on-tel-baar veel duurzame alternatieven. Check bijvoorbeeld eens of je producten biologisch geproduceerd zijn. Er worden dan natuurlijke oliën en kruiden gebruikt, die niet alleen beter zijn voor het milieu, maar ook voor jouw huid. Op veel producten staan keurmerken. Met deze Keurmerkwijzer kun je checken hoe eco jouw product scoort.

Of kijk naar de verpakkingsloze trend: verzorgingsproducten zonder onnodige verpakking (die anders toch maar linea recta in de prullenbak belanden). Zo zijn er bijvoorbeeld shampoobars zonder plastic dat scheelt zo 3 tot 4 flessen per bar en kun je met Smyle je tanden verpakkingsvrij poetsen. Kijk hier eens wat je allemaal verpakkingsloos kunt kopen. Makkelijk bespaard!

Grotere stap: doe het zelven

Trek je knutselkleren aan. Wist je dat je heel veel verzorgingsproducten gewoon zelf kunt maken? Vaak van natuurlijke ingrediënten die je gewoon in je keukenkastje hebt staan. Een minicursusje Do It Yourself: zo maak je je eigen zero waste deodorant. Het enige wat je nodig hebt: Maizena, kokosolie, Baking Soda, etherische olie en een klein glazen potje. Meng vervolgens één eetlepel gesmolten kokosolie met 1,5 eetlepel maïzena en een halve eetlepel baking soda. Even goed roeren en voeg dan acht druppels van je favoriete olie toe (bijvoorbeeld lavendel of rozengeur - wel zo lekker voor frisse oksels). Dit doe je samen in het potje, laat het even uitharden en smeren maar!

Grote stap: minderen!

Verdiep je wat verder in je eigen lichaam en zie welke mooie oplossingen het heeft voor jouw eigen verzorging. Gebruik eens een tijdje minder of helemaal geen shampoo en merk dat jouw hoofdhuid en haren vanzelf minder vet worden. Glanzender, sterker en voller ook! 

Extra tips

De smaak te pakken om producten zelf te maken? Hier vind je nog veel recepten voor het maken van je eigen beautyproducten.

Verpakkingen besparen? Een paar opties:

Kies voor herbruikbare wattenschijfjes. De wegwerpvariant belandt namelijk zo’n 7 miljard (!) keer per jaar in de prullenbak. Alleen al in Nederland. Daar worden er precies 0 van gerecycled. Say watt?! De herbruikbare variant kun je gewoon meewassen in de wasmachine en ontelbaar keer hergebruiken.

Weg met wegwerkplastic! Vervang je plastic tandenborstel door een bamboevariant. Die zijn namelijk 100% biologisch afbreekbaar.

Gevalletje omdenken: sinaasappelschillen die normaal als afval eindigen gebruiken om er parfum van te maken. Het bestaat! Scheelt ook weer een heleboel chemische stoffen waar zowel je huid als het milieu niet blij van worden.

Kijk eens op deze sites

Voor het kopen van vele verpakkingsvrije producten: https://levenzonderafval.com/collections/badkamer

Voor meer info over zero waste leven: https://zerowastenederland.nl/

Verder

Koop geen spuitbussen maar kies voor alternatieven zonder drijfgassen. Bijvoorbeeld een mechanische verstuiver of een deoroller.

Wees zuinig met producten die veel oplosmiddelen bevatten: nagellak, nagellakremover, parfum en aftershave.

Wil je je nog meer verdiepen in de veiligheid en ingrediënten van cosmetica, kijk dan eens op deze sites: 

https://waarzitwatin.nl/categorieen/persoonlijke-verzorgingsproducten

https://www.isditproductveilig.nl/

Beloning

 

Weekuitdaging 45
Delen is het nieuwe hebben

WEEK 45 : Wat gaan we doen?

Wat is de grootste bron van CO2-uitstoot in Nederland? Je huis of auto misschien?

Nope! Het is het kopen van nieuwe spullen, zo valt te lezen in het boek ‘De Verborgen Impact’ van Babette Porcelijn. 

Ken je de piramide van Maslow? Die gaat over de basisbehoeften van de mens. Als variant daarop is een nieuwe, duurzame versie gemaakt door de Canadese illustrator Sarah Lazarovic. Deze ‘Buyerarchy’ ziet kopen als de laatste optie. Daarvoor heb je allerlei andere mogelijkheden zoals lenen, ruilen of maken. Een geweldige manier om te kijken naar de keuzes die we maken als we iets willen of denken echt nodig te hebben…

Eerder in het jaar hebben we al een aantal van deze opties besproken, zoals door kleding te ruilen in weekuitdaging 26 en door te repareren wat je al hebt in weekuitdaging 28. Deze week gaan we het hebben over delen. Want: delen is het nieuwe hebben.

 

Deel en vermenigvuldig!

Waarom?

Je kent ze wel. Van die spullen die je maar heel af en toe gebruikt. Denk aan een partytent, een aanhangwagen, kampeerspullen of een hogedrukspuit. Waarom zou je dit soort dingen kopen, als je ze ook kunt huren of lenen van je familie, vrienden, of buren? 80% van onze spullen gebruiken we niet vaker dan eens per maand. Een auto staat bij veel mensen zelfs 95% van de tijd stil. Ja je leest het goed. 

Laten we meer gaan delen. Deel en vermenigvuldig! Want delen is duurzamer, veel goedkoper en het geeft veel meer ruimte op zolder…

Er zijn steeds meer apps en websites die delen mogelijk maken. Milieucentraal heeft ze hier, superhandig, op een rijtje gezet. Je kunt in alle categorieën zoeken, van auto’s tot tuingereedschap. En er zijn ook minder voor de hand liggende dingen zoals zonnepanelen en windenergie waar je deelpartners voor kunt vinden. 

Ook zijn er zogenaamde spullenbibliotheken. Die werken precies zoals ze klinken: met je abonnement kun je allerlei spullen lenen en later weer terugbrengen.

Kleine stap

Print de Buyerarchy-piramide uit en hang hem op een plek die je vaak ziet. Bekijk hem deze week elke keer voordat je iets gaat kopen. Is er een andere optie dan kopen? Misschien kun je het lenen van de buurman, via een app of bij een bibliotheek? Door hier bewust mee om te gaan, zul je merken hoeveel alternatieven er zijn. 

Grotere stap

Spit al je eigen spullen door. Wat heb je allemaal in bezit dat je eigenlijk haast nooit gebruikt? Zet deze spullen op een site zoals Peerby. Zet je auto bijvoorbeeld op snapcar . En kijk eens op alle andere deelsites. Onderzoek jouw mogelijkheden! De eerste keer moet je misschien even een drempeltje over, maar daarna zul je merken dat dit geweldig werkt én je er ook anderen heel blij mee maakt. Sharing is caring. 

Sharing is caring

Extra tips

Beloning

 

Weekuitdaging 43
Spring over

WEEK 43 : Wat gaan we doen?

Je bent al best duurzaam bezig, maar weet je eigenlijk wel hoe duurzaam jouw bank met je spaargeld omgaat? En je verzekeraar, pensioenfonds of energieleverancier?

Er blijken meer mensen die van partner veranderen dan van bank. Hmmmm. 🤔 

Koudwatervrees! Het is zo’n klus die je maar steeds voor je uitschuift. Nergens voor nodig. Overstappen is echt veel makkelijker dan je denkt.

Check De Eerlijke Geldwijzer, het verzamelpunt voor een duurzaamheidsonderzoekje naar jouw bank, verzekeraar of pensioenfonds. Kan het beter? Spring dan over! Het loont. Het is maar een klein stapje voor jou, maar echt een grote voor de samenleving.

 

A small step for man,
a giant leap for mankind

Waarom?

Allereerst even over je bank. Heeft overstappen naar een duurzame bank echt zin? Jazeker!Traditionele banken timmeren weliswaar aan de (groene) weg, maar de verschillen blijven groot.

Groene banken leggen de lat voor duurzaam bankieren steeds hoger. De meeste banken lenen geld aan wie maar kan betalen, met bepaalde uitzonderingen. De duurzame banken hebben ook zo’n ‘uitsluitingsbeleid’, maar werken vooral omgekeerd. Zij kiezen actief uit waar ze wél in willen investeren, met het oog op een positieve impact.

‘Bang voor gedoe’ is waarom veel mensen de overstap naar een duurzame bank nog niet wagen, bleek uit het onderzoek van de Consumentenbond. Is dat terecht? Het valt mee. Banken doen er alles aan om het steeds makkelijker te maken. Zo is er de overstapservice, een automatisch systeem tussen banken dat ervoor zorgt dat overschrijvingen en acceptgiro’s automatisch naar het nieuwe rekeningnummer worden doorgestuurd. Dat gebeurt dertien maanden lang, zodat alle jaarlijkse overschrijvingen minstens één keer langskomen.

Vergelijk op de bankwijzer de duurzaamheidsscore van jouw bank met een andere. Ben je ontevreden? Dan kun je overstappen naar een bank die het beter doet. Check het gemak van de overstapservice.

Dan verder over jouw verzekeringen. Ook verzekeraars beleggen jouw geld op verschillende manieren. Dat kan zijn in foute wapenbedrijven, kinderarbeid en vervuilende energie. Of juist in mensenrechten, klimaat en dierenwelzijn. Om de uitersten te benoemen. Op eenvoudige wijze kun je op de verzekeringswijzer de vergelijking maken tussen de belangrijkste 10 verzekeraars.

En hoe zit het met je pensioengeld? Op de pensioenwijzer zie je hoe jouw pensioenfonds je geld investeert. Gebeurt dat niet zo duurzaam, dank kun je lang niet altijd (even gemakkelijk) van pensioenfonds wisselen. Dat geldt bijvoorbeeld voor ambtenaren, die bij het ABP zitten. Om die reden is het burgercollectief ABP Fossielvrij opgericht. Zij zijn de nieuwe nummer 1 van de Duurzame 100. Leraren, ambtenaren en agenten oefenen samen druk uit op pensioenfonds. Ze eisen dat hun afgedragen pensioengeld niet meer in vervuilende industrieën wordt belegd. Help ze mee!

Tot slot: hoe groen is jouw energieleverancier? Hier kun je jouw check doen. 

Kleine stap

Check jouw bank, verzekeraar of pensioenfonds op De Eerlijke Geldwijzer. Kan het duurzamer? Kom dan in actie. Laat het ze weten door simpel een klacht in te dienen via het automatische formulier op deze website.

Grotere stap

Check jouw bank of verzekeraar op De Eerlijke Geldwijzer. Kan het duurzamer?

Spring dan over door simpel te drukken op de knop ‘verander van bank’ of ‘verander van verzekeraar’. Wisselen van pensioenfonds is niet altijd mogelijk. Stuur dan iig een klacht, waarmee je jouw onvrede kenbaar maakt. 

Tips en achtergronden

We hebben hem al een paar keer genoemd, de website De Eerlijke Geldwijzer, de portal  waar je op één plek de scores van de Eerlijke Bankwijzer, de Eerlijke Verzekeringswijzer en de Eerlijke Pensioenwijzer kunt vergelijken en in actie kunt komen. Makkelijker kunnen we het niet maken 🙂

Beloning

Met dank deze week aan: Jaco de Groot, Nederlands recordhouder polsstokverspringen.

Weekuitdaging 42
Loop mee

WEEK 42 : Wat gaan we doen?

Iedere week zetten wij een kleine stap naar een duurzamere leefstijl. Met positief gemoed. En in de overtuiging dat alle beetjes helpen. Jazeker, wij zijn goed bezig, maar we steken onze kop niet in het zand… Er is meer nodig! We zullen moeten versnellen. Met meer mensen in actie komen. Overheden en bedrijfsleven aanspreken om hun verantwoordelijkheid te nemen.

Daarvoor gaan we deze week letterlijk stappen zetten. 

Of je nu een kleine wandeling maakt naar het koffiezetapparaat is, een dag meewandelt met Marjan Minnesma in The Climate Miles, of dat je op 6 november de grootste klimaatdemonstratie in Amsterdam bijwoont uit de geschiedenis… jij kunt jouw stem laten horen. 

Inspireer de mensen om je heen, en laat aan onze regeringsleiders zien dat het jou menens is!

 

Een, twee in de maat,
anders wordt de juffrouw kwaad

Waarom?

Van 1 tot 12 november 2021 vindt de 26ste Conference of Parties (COP) plaats in Glasgow. Tijdens deze klimaattop zullen regeringsleiders van over de hele wereld proberen afspraken te maken om de opwarming van onze aarde onder de 1,5 graad te houden. Soms zakt je de moed in de schoenen. Gaat het ze deze keer wel lukken om op één lijn te komen, om echt concrete en bindende afspraken te maken?

Het zal wel moeten! Wij zijn van mening dat alleen met een crisisaanpak en een enorme versnelling we onze aarde leefbaar kunnen houden.

Door deze week mee te wandelen met The Climate Miles of op 6 november aanwezig te zijn bij de klimaatdemonstratie ontmoet je gelijkgestemden, maak je een gezellig praatje of lucht je je hart. En tegelijkertijd laat je zien zien dat je er nog steeds in gelooft. We zullen met velen zijn. Met heel veel mensen! En dat gaat een goed gevoel geven, een stevig signaal aan de politiek en de wereldleiders die samenkomen op de klimaattop. En het gaat ons helpen om met frisse moed verder te bouwen aan een duurzame samenleving.   

Kleine stap

Bedenk met wie jij deze week een wandelingetje maakt. Of het nu naar het koffiezetapparaat op je werk is, een lunchrondje of een boswandeling. Jij kunt het gesprek aangaan met mensen om je heen. Iedere dag weer. Een open gesprek waar je je zorgen kunt uiten en luistert naar de ander. Want alleen in verbinding met de ander kom je tot oplossingen. Zie ook deze tien tips om een goed gesprek aan te gaan. 

Grotere stap

Maak een dag(deel) vrij deze week en sluit je aan bij de klimaatmars ‘The Climate Miles’. Een wandeling van Groningen naar Glasgow, die deze week door de randstad loopt en op zaterdag 23 oktober aankomt in Rotterdam. Onder de bezielende begeleiding van Marjan Minnesma van Urgenda, die de wereldberoemde Klimaatzaak won tegen de Nederlandse Staat (om ze te houden aan de klimaatbelofte in 2020 de uitstoot van broeikasgassen te verminderen met 25% ten opzichte van 1990). 

Zet 6 november in je agenda voor waarschijnlijk de grootste klimaatdemonstratie aller tijden. Maak geschiedenis. Ben er bij. Bij de klimaatmars 2021.

Tips en achtergronden

Om nog meer te doen, om politiek en bedrijfsleven te overtuigen van de noodzakelijke versnelling, kun je je aansluiten bij vele actiegroepen. We noemen er een paar:

Speciaal voor jongeren: sluit je aan bij de Jonge Klimaatbeweging.

Voor ouderen: sluit je aan bij Grootouders voor het Klimaat. 

Voor jong en oud: sluit je aan bij Milieudefensie. 

Voor onderwijzers: sluit je aan bij Teachers for Climate.

Voor alle strijders: Sluit je aan bij Extinction Rebellion. 

Beloning

Met dank deze week aan:

-Marjan Minnesma van Urgenda

Weekuitdaging 41
The Big 5

WEEK 41 : Wat gaan we doen?

Stijgende energieprijzen zorgen voor grote schrik. De gasprijzen gaan momenteel door het dak, en dat betekent een flink hogere rekening. Wat moet je als consument nu doen? Je huis verduurzamen! En dat is niet alleen goed voor je portemonnee maar natuurlijk ook voor je wooncomfort. Mmmm, lekkere warme voeten deze winter! Maar waar moet je beginnen?

Met het inschakelen van een energiecoach om jouw huis onder de loep te nemen… Er zijn eigenlijk vijf grote stappen waarmee je achtereenvolgens aan de slag kunt: The Big Five. Door een quick-scan te laten maken krijg je jouw persoonlijke stappenplan in handen en weet je wat je te doen staat op het moment dat jij er aan toe bent. 

Heb je een huurwoning, ga dan in gesprek met je verhuurder of kijk wat je al zelf met gedrag en kleine maatregelen (quick wins) aan verduurzaming kunt doen.

 

Een kleine stap
is niet meer groot genoeg

Waarom?

Na een relatief strenge winter zijn onze gasvoorraden niet voldoende aangevuld. Het tekort aanvullen met gas uit Groningen kan niet, nu daar de gaskraan verder wordt dichtgedraaid. En gas uit het buitenland is duur. De vraag naar gas neemt namelijk wereldwijd toe nu de economie weer aantrekt. Stijgende prijzen dus! 

In weekuitdaging 7 hebben we al laten zien hoe je in slechts 1 minuut heel veel gas en geld kunt besparen: door je CV op 60 graden te zetten (of misschien zelfs op 50)! En in weekuitdaging 15 hebben we de energierekening bekeken en hoe je eenvoudig tot besparing kunt komen. Maar we moeten meer doen!

Uiteindelijk zullen we allemaal van het gas af moeten. In het nieuwe klimaatakkoord staat dat we daar in 2050 moeten zijn. Maar gezien de stijgende prijzen zou het kantelpunt voor veel mensen wel eens veel eerder kunnen zijn…

Ga je je huis verbouwen? Moeten de kozijnen opnieuw in de verf? Is je CV-ketel toe aan vervanging? Een uitgelezen moment om grote stappen te zetten in de verduurzaming van je huis. Maar veel mensen weten dan niet goed wat ze moeten doen, komen er achter dat andere keuzes slimmer zouden zijn geweest. Helaas, te laat! Als je nu door een energiecoach een Quick-scan van je huis laat maken, dan weet je straks precies wat je moet doen. Wacht er niet langer mee. 

Kleine stap

De vijf stappen die je liefst volgordelijk zet om je huis zo efficiënt mogelijk te verduurzamen staan hieronder. Maar we zijn daarin natuurlijk niet volledig. En je kunt ze natuurlijk never-nooit-niet in één week zetten. Wat je wel kunt doen is zsm een afspraak maken met een energiecoach. Vind hier het energieloket in jouw gemeente. En laat je informeren over de mogelijkheden. Met jouw persoonlijke stappenplan in handen weet je wat je te doen hebt.

Grotere stap

Heb je al een Quick-scan van je huis? Dan weet je wat jouw volgende stap is. Kun je daarvoor deze week actie ondernemen? Eindelijk die offerte aanvragen voor zonnepanelen bijvoorbeeld? Dan liggen ze er mooi bij komende lente.

 

The Big 5

  1. Quick-wins ofwel het laaghangende fruit

Eenvoudige ingrepen zoals kierdichting, tochtstrips aanbrengen, LED-verlichting ipv spaar-, halogeen- of gloeilampen, een waterbesparende douchekop, radiatorfolie achter de verwarming, je CV op 60 graden zetten, stand-by killers of tijdschakelaars… kunnen veel winst opleveren.

  1. Isoleren

Met vloerisolatie, gevelisolatie, dakisolatie of HR+/++/+++ glas kun je je huis isoleren. Goed voor het wooncomfort en voor je portemonnee. Voor sommige maatregelen geldt een lager btw-tarief, kun je subsidie of een goedkope lening aanvragen.

  1. Ventilatie

Bij beter isoleren hoort ook echt beter ventileren. Voor een beter binnenklimaat. Het is een fabel dat ventileren leidt tot meer stookkosten. Een slecht geventileerde woning is vaak vochtig en is lastiger te verwarmen. Het kost meer energie. Veel mensen denken dat het even openzetten van een raam of deur voldoende is om een ruimte van frisse lucht te voorzien. Dit noemen we luchten. Luchten is nuttig om snel vervuilde lucht, bijvoorbeeld na het verven of koken, af te voeren, maar het is geen vervanging van ventileren! 

Ventileren kan op verschillende manieren; natuurlijk of mechanisch. Bij natuurlijke ventilatie wordt de lucht ververst door ventilatieroosters. Bij mechanische ventilatie vindt de afvoer plaats via een elektrisch ventilatiesysteem, waarbij je ook aan warmte terugwinning kunt denken.

  1. Elektriciteit opwekken (en eventueel opslaan)

Is jouw dak (van huis of schuur) geschikt voor zonnepanelen, PVT panelen (zon + warmte) of TD panelen (thermo dynamisch)? In welke richting moeten ze worden gelegd? Vroeger werden zonnepanelen veelal op het zuiden gericht, maar oost-west geeft een betere verdeling over de dag. De salderingsregeling zal daarbij ook anders worden in de toekomst. Denk vast na over opslag in huis (als stroom of warmte) en gebruik apparatuur zoveel mogelijk als de zon schijnt.

  1. Duurzaam verwarmen

Denk aan het aansluiten op een (gemeentelijk) warmtenet of toepassen van een warmtepomp. Wat onbekende technieken zijn een thermische batterij of in sommige gevallen infraroodverwarming als bijverwarming. Soms moet ook het afgiftesysteem aangepast worden naar vloerverwarming of convectoren ipv radiatoren. 

Tips en achtergronden

Wil jij ook een energiecoach? Start dan bij het energieloket in jouw gemeente. En laat je informeren over de mogelijkheden.

Geïnspireerd door energiecoach Benjo uit het filmpje? Ga naar https://www.degroenegrachten.nl/

Meer weten over Sander Mertens, Lector Energy in transition. Kijk hier het hele interview dat we met hem hebben opgenomen: https://youtu.be/z8gMxiB8000

Huurwoning? Kijk eens hier wat je wél kunt doen: https://www.wonenenco.nl/duurzaamheid-duurzaam-wonen-de-beste-tips-voor-een-duurzame-huurwoning/

Diverse landelijke inspiratie:

https://www.verbeterjehuis.nl

https://www.iedereendoetwat.nl/energie

https://www.woonwijzerwinkel.nl/

https://greenmakeover.nl/

https://duurzamehuizenroute.nl/

https://www.slimmebuur.nl/

https://www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/isde/budget

Omdat wij in Utrecht wonen hebben we voor onze gemeente alvast een en ander verder uitgezocht. Belangrijk loketten in regio Utrecht (voor tips, offerte- en subsidiehulp en om bedrijven voor uitvoering te vinden):

https://jouwhuisslimmer.nl/utrecht/

https://jouwhuisslimmer.nl/utrecht/energieadvies/

https://www.energie-u.nl/activiteiten/digitale-energie-ambassadeur-1

https://www.energie-u.nl/activiteiten/energieregisseurs

https://www.nmu.nl/service-advies/servicepunt-energie-lokaal/

https://www.nmu.nl/servicepunt-duurzame-daken/

Beloning

Met dank deze week aan:

-Benjo Zwarteveen, energiecoach bij bureau De Groene Grachten

-Sander Mertens, lector Energy in transition aan de Haagse Hogeschool

-Sander Ekstijn, energiecoach bij Energie-U

Weekuitdaging 40
Heb de kleintjes lief

WEEK 40 : Wat gaan we doen?

Vandaag is het dierendag! Wat kunnen we daar nou als leuke en duurzame uitdaging bij bedenken? Je hond of kat verwennen met vegan voer misschien? Uhh, ja dat kan, het bestaat en de recensies zijn goed. Probeer het maar eens. Maar dat is niet waar deze week over gaat. 

Dierendag is er natuurlijk ook voor al die andere dieren op de wereld. Voor de 50 miljard kippen, een half miljard koeien en 1,5 miljard varkens die jaarlijks worden geslacht. Au. Terwijl wij mensen op basis van een plantaardig dieet veel gezonder en energieker leven. We hebben het er al vaak over gehad (zie week 10 of week 34). Binnenkort hebben we ook een vegan weekuitdaging. Maar ook daarover gaat deze week niet. Waarover dan wel?

Deze week zoomen we in op de allerkleinste diertjes, die aan het begin van de voedselketen staan, en er voor zorgen dat allerlei andere mooie dieren kunnen overleven in een biodivers ecosysteem. We hebben het over insecten, wormen en allerlei andere leuke kruipsels. In onze eigen tuin, op het balkon of in het park. En daar zijn we vaak onbewust helemaal niet zo aardig tegen. 

Dat gaan we deze week anders doen! We gaan zelf compost maken. En we gaan onze tuin NIET winterklaar maken. We gaan onze kleinste huisdiertjes met het allerlekkerste eten verwennen en heel zachtjes over hun bolletje aaien 🙂

 

Composteren kun je leren

Waarom zelf compost maken?

Groente-, fruit- en tuinafval kun je in de gft-bak doen, maar je kunt het ook zelf composteren, in de tuin of op je balkon. Doe je dit op de juiste manier, dan bespaar je energie en verklein je de afvalberg. In sommige gemeentes wordt GFT niet apart opgehaald en als restafval gaat het direct naar het afval-crematorium en draagt dus bij aan nóg meer CO2 uitstoot. Als je zelf compost maakt op een natuurlijk en duurzame manier hoef je het nooit meer te kopen bij een tuincentrum. Compost, het zwarte goud gemaakt door wormen is veel rijker aan voedingsstoffen dan gewone compost. En daar wordt het bodemleven en alle plantjes in je tuin weer heel blij van. Zelf compost maken kan met een composthoop achter in je tuin, maar ook met een hip wormenhotel of bokashi die ook prima op het balkon past. Composteren kun je leren!

Een wormenhotel is een compostvat voor luie mensen, voor mensen die een balkon hebben én voor ouders die hun kinderen willen laten zien hoe aarde ontstaat. Bij een wormenhotel maak je zelf compost voor de planten in je tuin of op het balkon. En ze doen dat voor jou, helemaal gratis.

Er zijn eigenlijk heel veel redenen om een wormenhotel te maken of te kopen. Het mooie van een wormenhotel is dat jij je wormen voert met snijafval uit de keuken en na een tijdje krijg je voedende wormenmest en wormenthee terug! Met andere woorden; je bent lekker duurzaam bezig en je hebt huisdieren die het niet erg vinden als je op vakantie gaat. Je ervaart eigenlijk dat afval niet bestaat. Je GFT afval is een bron van nieuw leven op aarde.

Waarom je tuin NIET winterklaar maken?

Alle rommel in de tuin is een potentiële plek voor kleine beestjes. Juist in de winter hebben ze tuinen hard nodig, voor een plek om te nestelen of om voedsel te vinden. In de winter hoef je daarom niet je hele tuin te snoeien, dit scheelt tijd maar ook help je de biodiversiteit ermee. Laat bijvoorbeeld de stengels van planten die in de winter afsterven tot het voorjaar staan. Vaak hebben ze een mooi silhouet en zorgen ze voor reliëf in een verder kale tuin. Deze afgestorven planten bieden voor veel insecten een overwinteringsplaats. Spinnetjes en kleine kevertjes verstoppen zich tussen deze planten en wachten hier rustig het voorjaar af. In de holle stengels van planten overwinteren insecten, zoals het lieveheersbeestje of bijen. Door uitgebloeide bloemen te laten staan, maak je ook de vogels blij met de zaden die ze hierin vinden.

En wat moet je met de bladeren doen? Ruim de herfstbladeren tussen struiken en planten niet op, maar laat ze juist liggen. De bladeren zorgen voor een isolerende laag op de grond, waardoor de vorst minder snel de wortels van planten aantast. Ook zitten hier veel voedingsstoffen in waar de grond van profiteert.  En niet alleen planten, maar ook insecten en insecteneters zoals egels zijn erg blij met een hoop bladeren in de tuin. Hier vinden ze een fijn plekje om te schuilen. Wel is het belangrijk om de bladeren van het gazon of uit de vijver te halen. Bladeren in de vijver onttrekken zuurstof en hebben een verstikkende werking op gras.

Kleine stap

Gooi je je GFT-afval nog altijd in de gewone vuilnisbak? Begin dan deze week met het scheiden. Vraag een GFT-bak aan bij jouw gemeente. 

Grotere stap

Je gaat verder en maakt een composthoop voor in je tuin, een wormenhotel of bokashi voor op het balkon. Dit is het allerbeste geschenk dat je jouw kleinste huisdiertjes op dierendag kunt geven. En je knoopt in je oren om deze herfst je tuin NIET winterklaar te maken.

 

Tips en achtergronden

Zelf composteren? Dat kan natuurlijk met een composthoop. Zie hier de voordelen en hoe je er eentje moet maken. 

Een wormenhotel maken? Veel eenvoudiger dan je denkt. En superleuk om met kinderen te doen. In een wormenhotel voed je de wormen met kleine stukje groente- en fruitresten, koffieprut en wat papier (eierdozen etc). Op deze manier schep je de perfecte leefomstandigheden voor de wormen. Zet je hotel op een liefst koele en vochtige plek en na ongeveer een half jaar oogst jezelf de allermooiste compost. Hier zijn wat linkjes om aan de slag te gaan. wormencomposteren? – Wormenhotel.nl Hoe maak je een wormenhotel? | Het Klokhuis - YouTube Wormenhotel maken | Natuur in je stad

Wat is een Bokashi? Stel je voor: van al je keukenafval maak je je eigen plantenvoeding waar je kamer-, balkon en/of tuinplanten weelderig op groeien. En dat zonder dat het stinkt. Dat kan met de Bokashi-emmer. Gewoon op je balkon. Lees hier de voordelen, en hoe je er eentje maakt of waar je hem koopt. 

Waarom je je tuin niet winterklaar hoeft te maken? Lees er meer over.

Waarom je het beste in het najaar planten kunt aanplanten? www.vergetenplantseizoen.nl

Beloning